تاریخ تشکیلات در اسلام صفحه 274

هجری و جنگ دریایی ذات الصواری به وسیله و الی مصر عبدالله بن سعد بن ابی سرح در سال 31 هجری با بیزانس در عصر اموی رخ داد. (1)در عصر امویان اندلس(138-422ه)سواحل اندلس در مدیترانه غربی شاهد حضور ناوگان دریایی بود که چندین جنگ دریایی را با ناوگان انجام داد. (2)

13-دیوان اسطول

در سال 23 هجری،مسلمانان از شناورها و کشتی های تندور و کوچک که هر کدام ظرفیت 45 نفر نظامی را داشت به عنوان کشتی های پشتیبانی در کنار کشتی بزرگ جنگی حرکت استفاده کرده اند. (3)در عصر عباسی،نیروی دریایی نهادی اداری در تشکیلات نظامی شد و«دیوان الاسطول»در این زمینه تأسیس گردید؛این دیوان فعالیت های بسیاری را در اقیانوس هند،مدیترانه غربی و شرقی انجام داد.دوره عباسی با ساخت کارخانه های کشتی سازی در عهد منصور(خلیفه دوم)آغاز شد.او ناوگان دریایی بزرگی را به فرماندهی«علاء بن مغیره حضرمی»در سال 146هجری به مدیترانه غربی فرستاد؛آنها در سواحل باجه لنگر گرفتند و خود را برای تصرف اندلس با حمایت از شورش داخلی یمنی ها در اندلس آماده می کردند (4)حملات ناوگان دریایی منصور در مدیترانه غربی به تونس،قبرس(156ه)و سیسل بود و در اقیانوس هند به حبشه(م153ه)برای دفاع از بندر جده استقرار یافت.او در سال 157 هجری حمله مشترک دریایی و زمینی به

1- (1)) .طبری،ج2،ص619،602.
2- (2)) .مقریزی،ج1،ص384.
3- (3)) .کندرمان،ص210.
4- (4)) .طبری،ج1،ص134؛ج2،ص442،145،128.