تاریخ تشکیلات در اسلام صفحه 29

-اعنه

مسئولیتی که وظیفه آن اداره کردن ستوران قریش به هنگام جنگ بود.

-سفارت

مقصود از آن فرستادن نماینده برای انجام مذاکرات صلح و جنگ یا اظهار مفاخر قریش در برابر اقوام دیگر بوده است.از خالدبن ولید به عنوان یکی از متولیان،قبه،اعنه و سفارت اندکی پیش از ظهور اسلام یاد کرده اند. (1)

-ایسار

نوعی مؤسسه قمار و فال گیری که آن را«ازلام»(جمع زلم)می نامیدند.به زبان عربی نوعی تیر را می گویند که پر ندارد.در آن زمان مردم قریش برای فال گرفتن ده تیر انتخاب می کردند.در یکی از آیات شریفه قرآن مجید نیز از قمار نهی شده است: یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِنَّمَا الْخَمْرُ وَ الْمَیْسِرُ وَ الْأَنْصابُ وَ الْأَزْلامُ رِجْسٌ مِنْ عَمَلِ الشَّیْطانِ فَاجْتَنِبُوهُ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ (2)عرب به وسیله آن فال می گرفتند (3)و یا چیزهایی را میان خود قسمت می کردند که تقریباً شبیه لاتاری و بخت آزمایی امروز بوده و اداره آن به دست تیره بنی جمح بوده است.در اهمیت ازلام همین بس که قریش و عرب هیچ کار عمومی را بدون انجام عملیات ازلام انجام نمی داد. (4)

-دادرسی و قضا

به معنای رسیدگی به اختلافات و کشمکش ها است.یعقوبی ذیل واژه

1- (1) .علی،ج5،ص439.
2- (2) .سوره مائده،آیه90.
3- (3) .یعقوبی،ج1،ص259.
4- (4) .علی،ج5،ص249.