تاریخ تشکیلات در اسلام صفحه 332

عملیات مربوط به اوقاف ممالک محروسه صفوی،به دفتر مستوفی موقوفات می رسید و ثبت می شد؛ (1)اوقاف در عصر صفوی،نقش مهمی در ابعاد گوناگون این حکومت داشت؛یکی از مهم ترین کارکردهای اوقاف توسعه مکان های مذهبی شیعه به ویژه حرم امام رضا علیه السلام است که فهرست موقوفات و املاک و ضیاع وقف آن (2)آمده است؛همچنین مشاغلی که در حرم امام رضا علیه السلام زیر نظر وزیر اوقاف و متولی وقف حرم بودند و نظم و نسق آنها با متولی بود. (3)

3-ولایت حج،امیرالحاج

ولایت در حج به دو بخش تقسیم می شد:

الف)ولایت انتقال حاجیان که ولایتی سیاسی و جایگاه اداری خاصی در تشکیلات اسلامی دارد؛

ب)ولایت در اجرای فریضه حج؛ماوردی جزئیات وظایف اداری امیرالحاج را بر شمرده است. (4)در منابع تاریخی،به امیرالحاج هر خلیفه اشاره شده است.

4-ولایت در فتوا(صاحب الفتوا)

منابع تشکیلات از جمله ابن خلدون از مقام دینی صاحب فتوا در دربار خلافت یاد کرده اند.اهل فتیا(فتوا)،معمولاً در مساجد بزرگ و جامع،در روزهای خاص و در مکانی خاص،مجالس عمومی داشته اند؛اما در سال

1- (1) .همان،ص236.
2- (2) .همان،ص175.
3- (3) .همان،ص176.
4- (4) .ماوردی،ص137.