تاریخ تشکیلات در اسلام صفحه 42

-وزیر و کارگزاران عالی رتبه

این حوزه مربوط به مقامات خلافتی و ریاست عالیه در اطراف رسول خدا صلی الله علیه و آله می شود.در روایتی از پیامبر نقل شده است که فرمودند:«خدا مرا برگزید و اصحاب مرا برای من برگزید تا وزیران،یلان و خویشاوندان من باشند.» (1)همچنین روایتی دیگر از ایشان نقل شده که فرمودند:«هرگاه خداوند خیر امیری را بخواهد،وزیر درستکاری برای او قرار می دهد.»در روایات متعددی از حضرت علی علیه السلام با عنوان وزیر پیامبر صلی الله علیه و آله یاد شده است.در این روایات واژه«وزیر»در مورد کسی به کار رفته که سلطان در اموری که کار بر او دشوار می شود به او پناه می برد.

-کاتب

در اطراف پیامبر صلی الله علیه و آله از کاتبان مختلفی،مانند:کاتب وحی،کاتب رسائل و نامه های اقطاع،کاتب عهود و صلح،کاتب و صاحب خاتم،سفیر،نامه بر پیامبر(حامل الکتاب)،مترجم،شاعر،خطیب پیامبر در غیر از مراسم نماز و کاتب سپاه،یعقوبی فصلی مستقل به«کُتَّاب النبی»اختصاص داده است و متن نامه های پیامبر صلی الله علیه و آله به سران قبایل،پادشاهان روم و ایران و حبشه را آورده است. (2)

-حَشَم و اطرافیان خاص

صاحب الکرسی،السقاء، (3)صاحب الطهور،صاحب الوساد،صاحب النعلین (4)صاحب السواک،صاحب العَنَزه و صاحب الخُمْرَه،از مناصب ملحق به مناصبی

1- (1) .تلمسانی،تخریج،ص38؛کتانی،تراتیب،ص27.
2- (2) .یعقوبی،ج2،ص83،80،76.
3- (3) .تلمسانی،140.
4- (4) .همان،ص38.