تاریخ تشکیلات در اسلام صفحه 50

و افراد وجود دارد که سبکی سیاسی-الهی است و حاکی از چهره سیاسی-الهی دولت ایشان است.

سبک اداری و اسلوب نامه ها،دو ویژگی خاص درونی و بیرونی نامه را نشان می دهند؛قالب بیرونی نامه های پیامبر با واژه های «بسم الله الرحمن الرحیم» شروع شده و نامه های بدون بسم الله،-زاییده آسیب های راویان و تلخیص های ایشان است. (1)قلقشندی نیز سه شیوه اداری و سه اسلوب نگارش برای نامه های پیامبر صلی الله علیه و آله بیان کرده است[فی الکتب الصادره عن النبی وفیه ثلاثه اطراف]. (2)

پس از بسم الله،عبارت«من محمد رسول الله إلی صاحب الروم»،«من محمد نبی الله إلی أهل هجر...»،«من محمد عبد الله ورسوله إلی المقوقش...».قلقشندی به نقل گروهی می نویسد ذکر نام گیرنده نامه پس از نامه فرستنده تقلیدی است از روش نامه نگاری پادشاهان ایران.... (3)

بعد از این عبارت ها،جمله با«اما بعد»آغاز می شده که در خطبه ها و نوشته های پیش از اسلام میان اعراب رایج بوده است و پس از آن متن کوتاه و ساده نامه پیامبر صلی الله علیه و آله ذکر می شده و منظور پیامبر صلی الله علیه و آله در قالب این جمله های کوتاه بیان می شده است.صفت مساوات و ایجاد،دارای شیوه ای هماهنگ و در عین حال سبک مستقل و جدیدی است.جنس نامه ها از پوست دباغی شده و پرورده بود و پایان نامه با مهر پیامبر صلی الله علیه و آله ختم می شد و سپس موم و گِلِ تر بر آن می نهادند که این مطلب در امور اداری مربوط به پیامبر صلی الله علیه و آله آمده است.در پایان نامه نیز تاریخی به عنوان تاریخ نگارش نامه همراه با نام نویسنده وجود

1- (1) .حمیدالله،ص34.
2- (2) .قلقشندی،ج6،ص365،11.
3- (3) .قلقشندی،ج4،ص37،80.