تفکر عقلی در کتاب و سنت صفحه 100

بی بهره است.عقل متعالی راهنمای انسان است به سوی قلمرو توحید و یکتاپرستی. (أُفٍّ لَکُمْ وَ لِما تَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللّهِ أَ فَلا تَعْقِلُونَ ) 1 «اف بر شما و بر آنچه جز خدا می پرستید.آیا اندیشه نمی کنید؟(وعقل ندارید؟)»

هوش و عقل

مرحوم شهید مطهری در این باب می فرماید:

گاهی افرادی دیده می شوند که در مسائل علمی بسیار زیرک و باهوش اند و از دیگران خیلی جلواند.ولی همین اشخاص در مسئله زندگی و راهی که باید انتخاب کنند مثل آدم های گیج و متحیرند.افرادی که هوششان در امور علمی از اینها خیلی عقب تر است،مصالح زندگی را بهتر و روشن تر می بینند.بنابراین این فکر پیش آمده که در انسان دو چیز است یکی هوش و یکی عقل.بعضی باهوش ترند و بعضی عاقل تر.ولی حقیقت این است که ما دو قوه نداریم یکی به نام عقل و دیگری به نام هوش.افراد باهوشی که در مسائل عَمَلی گیج و مبهوت و متحیرند،علتش طغیان دشمنان عقل است در وجود آنها که بر اثر این طغیان،اثر عقلشان خنثی شده است.پارازیت ها نمی گذارند که فرمان عقل خود را بشنوند. (1)

عقل و دل

خداوند در وجود انسان دو کانون و دو مرکز قرار داده است که هریک فعالیت های خاص و ویژه ای را انجام می دهد.نام یکی از این دو کانون،عقل است و نام دیگری قلب و دل.

از جمله تجلیات کانون عقل،فکر و استدلال و دوراندیشی و حسابگری و