تفکر عقلی در کتاب و سنت صفحه 117

گروه اول که از آن با عنوان گرایش اخباری یا فقه حدیثی یاد می شود،صرفاً به نقل و جمع آوری روایات(اخبار)و باب بندی آنها می پرداخت.این گرایش از کاوش در احکام فقهی جز با الفاظی که در نصوص آمده بود هراس داشت.اساساً این گروه با هرگونه تأویل یا تفسیر احادیث مخالف بود و غیر از این طریق را ناروا و غیرمشروع می دانست.آثار فقهی این گروه،مجموعه ای از متون و روایات است که باب بندی و عنوان گذاری شده است.

گروه دوم از علمای شیعی،به گرایشی در فقه روی آوردند که جوهره اصلی آن را عقل در خدمت تعالیم دین تشکیل می داد.از این گرایش با عنوان اصولیون یا فقه اجتهادی یاد می کنیم. (1)

اصحاب نقل(اخباریان قدیم)

شهر قم در قرن های سوم و چهارم هجری مرکز مهم و اصلی اصحاب حدیث(نقل)و فعالیت عمده آنها گردآوری احادیث نقل شده از ائمه معصوم علیهم السلام بوده است.در این دوران،شرایط فرهنگی و سیاسی شیعه به گونه ای است که حفظ و حراست و بازآرایی اخبار و احادیث امری ضروری می نماید.

ویژگی های مکتب قم

نخستین و مهم ترین مشخصه این مکتب،توسعه جمع آوری و تدوین احادیث است.دومین ویژگی آن،ایجاد طرح تازه ای در کتابت فقه یعنی«پاسخ نامه ها»بود.بدین گونه شیعیان از فقهای سراسر جهان اسلام درباره مسائلی که برایشان پیش می آمد استفسار می کردند و فقها به این سؤالات پاسخ می نوشتند.در این شیوه،