تفکر عقلی در کتاب و سنت صفحه 149

و فرمانروای نظام وجود است. (إِنَّ اللّهَ عَلی کُلِّ شَیْ ءٍ قَدِیرٌ) و ذاتاً علو و تعالی برازنده اوست (کَلِمَهُ اللّهِ هِیَ الْعُلْیا) و اوست که قاهر و محیط بر موجودات و مربی همه آنهاست. (الْحَمْدُ لِلّهِ رَبِّ الْعالَمِینَ )

الموجودات مترتبه فی الصدور عن الوجود الحقّ و المصیر الیه و البدو منه و العود الیه فیبتدئ من الاشرف فالاشرف الی ان ینتهی الی مالا اخسّ منه فی الامکان و لااضعف فینقطع عنده السلسله النزولیه ثم یأخذ فی الصعود فلا یزال یترقّی من الارذل الی الافضل الی ان ینتهی الی الذی لا افضل منه فی هذه السلسله الصعودیه فیکون هو بازاء ما بدءَ منه فی النزول کما اشیر الیه بقوله سبحانه (یُدَبِّرُ الْأَمْرَ مِنَ السَّماءِ إِلَی الْأَرْضِ ثُمَّ یَعْرُجُ إِلَیْهِ ) 1 و کل ما کان الی مبدئه اقرب فهو الی البساطه و الوحده و الشرافه و الغناء اقرب و من الاختلاف و الترکّب و الافتقار ابعد. (1)

سماء

در برخی از آیات قرآن،سماء به معنای علوّ در مرتبه وجود و موجود عالی به کار گرفته شده است.از جمله در آیه (وَ فِی السَّماءِ رِزْقُکُمْ وَ ما تُوعَدُونَ ) 3 :روزی تان و آنچه به شما وعده داده می شود(که ظاهراً بهشت منظور است)در آسمان قرار دارد.اگر کسی در این مورد بپندارد که چون آب که حیات و زندگی از اوست از آسمان می بارد و بدین جهت در آیه منشأ رزق دانسته شده است،سخنی سازگار با معنای حقیقت نگفته است؛زیرا می دانیم که روزی،در آسمان نیست و روشن تر این می بود که می فرمود:و فی الارض رزقکم.چرا که حقیقتاً روزی آدمی در زمین است.