تفکر عقلی در کتاب و سنت صفحه 234

آن کس که به او اشاره کند یا در وهم آورد خدا را بی نیاز ندانسته است.

حضرت علی علیه السلام همچنین در جایی دیگر می فرمایند:«لَم تَبلُغهُ العقول بتحدید فیکون مُشَبّها». (1)عقل ها نمی توانند برای او حدّی تعیین نمایند تا همانندی داشته باشد.

نکات

1.واژه کذب در روایت امام علیه السلام کذب تکوینی است؛یعنی نظام هستی چنین سخنی را پذیرا نیست و به معنای عدم مطابقت با حق است.

2.بین کیفیت داشتن و شریک داشتن تناسب است.چون وجودی که مبرّای از مقولات ماهوی است،نه کیفیت دارد و نه شریک،بلکه واجب است و لاشریک.

3.وجود حضرت حق مرسل و وحدت او حقه حقیقیه است.

4.تشبیه خداوند به چیزی و همانندی برای حضرتش،عدم وصول به حقیقت و عقیده ای باطل و پوچ و انحراف از مسیر درست است؛در مقابل،اعتقاد به وحدانیت خداوند،اعتقاد حق و صراط مستقیم است.

5.آن وقت همانندی فرض می شود که محدودیت و حدّ و مرز و نَفاد برای خداوند مطرح شود.تا جایگاهی برای شریک(معاذالله)در نظر گرفته شود و لکن با ابطال حدّ و مرز و نفاد برای خداوند،به خاطر وجوب وجودش،دیگر شریک و همانند برای حضرتش توّهم نمی شود.

6.کارکرد عقل،تحدید اشیاء است و شیء بدون حد در عرصه فهم عقلی واقع نمی شود.این است که جناب صدرا در نظر نهایی ماهیت را قالب ذهنی