تفکر عقلی در کتاب و سنت صفحه 47

مخصوص صدوراً اولیاً فان الافعال تتناول اموراً جزئیه و تصدر عن آراء جزئیه فتکون الانسان اذن قوه تختص بالآراء الکلیه و قوه اخری تختص بالرویه فی الامور الجزئیه فیما ینبغی ان یفعل و یترک مما ینفع و یضر و تکون هذه القوه(عملی)استمدادها من القوه التی علی الکلیات فمن هناک تأخذ المقدمات الکبری فیما تروّی و تنتج فی الجزئیات. (1)

دیدگاه آیت الله جوادی آملی در باب عقل نظری و عملی

ایشان در این باب،درک همه مسائل چه نظری و چه عملی را بر عهده عقل نظری می داندو عقل عملی را به عنوان انگیزه،مدیر و نیروی اجرایی معرفی می نماید.

(حمکت نظری که درباره هست و نیست،بود و نبود حقایق جهان تکوین بحث می کند و نیز حکمت عملی که درباره باید و نباید اخلاقی،فقهی و حقوقی نشئه اعتبار بحث می کند،چون هرکدام صرفا مطلبی علمی اند و طبق اصطلاح راجح مُدرک آنها عقل نظری است.ممکن است مؤمن و منافق هردو به آن راه یابند.لیکن چون منافق فاقد عقل عملی است به آنچه می داند باور و ایمان ندارد و نیز طبق آنها عمل نمی کند.لازم است توجه شود اعتقاد،ایمان و مانند آن از شئون عقل عملی است.گرچه علم به مبدأ هستی حکمت نظری و علم به لزوم ایمان به آن و علم به سودمند بودن آن از قبیل حکمت عملی است.خود اعتقاد و ایمان که از سنخ عمل است نه از سنخ علم،البته از سنخ عمل جانحه نه جارحه،جزء وظایف عقل عملی و از شئون وی محسوب می گردد.) (2)عقل نظری جنبه ادراکی انسان است که انسان به وسیله آن معارف را می یابد و می فهمد.آنچه را انسان از معلم و