تفکر عقلی در کتاب و سنت صفحه 61

4-تعقل و تفکر در قرآن کریم

واژه عقل در قرآن کریم و واژه های همسو

عقل:به گفته راغب اصفهانی:«العقل یقال للقوه المتهیئه لقبول العلم و یقال للعلم الذی یستفیده الانسان بتلک القوه عقل».عقل به قوه ای گفته می شود که آدمی با آن آماده پذیرفتن علمی می شود و به علمی هم که انسان با این قوه به دست می آورد عقل گفته می شود.وی در ادامه می گوید:هرجا خداوند کفّار را به عدم عقل مذمت کرده اشاره به معنای دوم است مانند (وَ مَثَلُ الَّذِینَ کَفَرُوا... فَهُمْ لا یَعْقِلُونَ ) . (1)و هرجا رفع تکلیف از بنده کرده اشاره به معنای اول است. (2)

لُبّ:لُبّ همان عقل است،زیرا عقل در انسان به منزله مغز نسبت به پوسته است و به همین معنا در قرآن به کار رفته است. (3)لُبّ در لغت عرب خالص شده و صافی شده هرچیزی را گویند. (4)

حِجی:حِجی در لغت یعنی پوشش و حجاب.از عقل به حجی تعبیر شده

1- (1) .بقره،آیه171.
2- (2) .مفردات الفاظ القرآن.
3- (3) .المیزان،ج2،ص400.
4- (4) .ابن منظور،لسان العرب.