درسنامه حقوق بشر از دیدگاه اسلام صفحه 102

می سازند و اصالت از آن آنهاست.در نظام غایی نیز اصالت از آنِ فرد است.

البته این سخنان در قلمرو مباحث اخلاقی و حقوقی مطرح است؛اما در نگاه فلسفی،در هر دو نظام فاعلی و غایی،اصالت فقط از آن خداست؛چون مبدء و منتهی اوست: هُوَ الْأَوَّلُ وَ الْآخِرُ... . (1)با این اعتقاد،اصالت هرچیز جز خدا در نظام فاعلی با«اولیت حق»در تعارض است؛همان گونه که اصالت غیر خدا در نظام غایی با«آخریت ذات حق»هماهنگی ندارد. (2)

خلاصه

حقوق بشر از مباحث مهم و چالش برانگیز نظام های حقوقی معاصر به شمار می رود.مهم است چون حقوق بشر ناظر به انسان گل سرسبد هستی است.چالش برانگیز است چون تعریف دقیق حقوق بشر،فرعی بر شناخت صحیح از انسان و جهان است.مادامی که نظام های حقوقی به شناخت حقیقی و درک مشترکی از انسان نرسند،چالش تدوین و اجرای حقوق بشر نیز ادامه خواهد داشت.به بیان دیگر،فهم صحیح حقیقت انسان مهم ترین مسئله در شناخت حقوق بشر و در حقیقت کلید معمای ناشی از ابهامات در تفسیر حقوق بشر می باشد.همان گونه که اختلاف نظر درباره حقیقت انسان نقطه آغاز تفاوت دیدگاه ها در حوزه حقوق بشر است،بی گمان رسیدن به وحدت نظر،ناگزیر مستلزم بازگشت به درک مشترک از انسان خواهد بود.

در این که انسان موجودی زنده،متفکر و در حال رشد است،همگان اتفاق نظر دارند.نقطه عطف در تعریف حقیقت انسان،رابطه او با خدا و جهان آفرینش