- سخن ناشر 1
- مقدمه 12
- اشاره 12
- 1-عصر باستان 13
- 3-حاکمیت کلیسا 14
- 4-جنگ های صلیبی 15
- 5-حقوق بشر و پدیداری دولت مدرن 17
- 6-حمایت بین المللی از حقوق بشر 18
- 7-حمایت از انسان ها با اعطای حقوق بشر 19
- 8-حقوق بشر در قوانین اساسی 20
- 9-حقوق بشر در فاصله دو جنگ جهانی 22
- 10-حقوق بشر در منشور سازمان ملل متحد 24
- 11-تصویب اعلامیه جهانی حقوق بشر 25
- اشاره 30
- مقدمه 30
- 1-وضعیت حقوق بشر در آستانه ظهور اسلام از منظر قرآن کریم 31
- 4-تحولات حقوق بشر در تاریخ اسلام 39
- 5-اعترافات دانشمندان 43
- خلاصه 47
- مقدمه 52
- اشاره 52
- 1-تعریف فلسفی حقوق بشر 53
- تعریف حقوق بشر 53
- اشاره 53
- 2-تعریف جامعه شناسانه حقوق بشر 55
- 3-تعریف لیبرالیستی حقوق بشر 56
- 5-تعریف حقوق بشر در رویکرد دینی 57
- 4-تعریف اعلامیه جهانی از حقوق بشر 57
- چیستی حق 60
- اشاره 60
- 1-معنای لغوی حق 61
- ویژگی ها و لوازم حق 64
- 2-حق و حکم 65
- اشاره 65
- 1-حق و ملک 65
- 3-حق و تکلیف 66
- خلاصه 67
- اشاره 71
- مقدمه 71
- حق از دیدگاه فقیهان 71
- اشاره 71
- 2-حق به منزله ملکیت ضعیف 72
- 3-حق به مثابه اختصاص 73
- 4-حق به منزله اعتبار خاص 73
- اشاره 77
- 1-حق-ادعا 78
- 2-حق-آزادی 78
- 4-حق-مصونیت 79
- مبانی تقسیم حق 81
- اشاره 81
- 1-تقسیم حق،به لحاظ ارزش مالی 81
- 4-تقسیم حق،به اعتبار مدت بقا 83
- 2-تقسیم حق،به اعتبار قلمرو 83
- 3-تقسیم حق،به اعتبار زمان پیدایش 83
- 5-تقسیم حق،به اعتبار زمان اجرا 84
- 6-تقسیم حق،به اعتبار قابلیت زوال 84
- خلاصه 85
- مقدمه 88
- اشاره 88
- اشاره 91
- انسان در رویکرد مادی 91
- 1-رویکرد جامعه گرایانه 94
- 2-رویکرد فردگرایانه 96
- انسان در رویکرد توحیدی 98
- خلاصه 102
- اشاره 106
- مقدمه 106
- تعریف دین 107
- نظریه فرادینی بودن حقوق بشر 110
- اشاره 118
- اشاره 120
- 1-ادلّه عقلی 120
- ادله درون دینی بودن حقوق بشر 120
- 2-ادلّه نقلی 122
- خلاصه 125
- انسان گرایی 129
- اشاره 129
- مقدمه 129
- خویشتن مالکی 134
- فردگرایی 138
- علم گرایی 139
- خلاصه 140
- اشاره 145
- اصل خداباوری و آثار آن 145
- اشاره 145
- مقدمه 145
- 1-احساس وابستگی انسان به خدا 148
- 2-اثبات حقّ خدا(حقّ الله) 149
- اشاره 152
- 1-اعتقاد به جاودانگی انسان 154
- 2-آینده نگری 155
- 3-مراقبت و ضمانت 159
- اصل حکمت و پیامدهای آن 160
- اشاره 160
- 1-تحقق کمال بیشتر 161
- 2-واقع نگری 161
- اشاره 162
- اصل حقیقت گرایی و نتایج آن 162
- 1-پذیرش حقایق عینی 163
- اصل عدالت و آثار آن 165
- اشاره 165
- 1-تحقق جامعه آرمانی 166
- 2-تکامل اجتماعی 167
- اصل تلازم حق و تکلیف 168
- خلاصه 173
- مقدمه 179
- اشاره 179
- مبانی حقوق بشر 180
- 1-حقوق طبیعی 180
- اشاره 180
- 2-نظریه اثباتی 187
- اشاره 188
- 1-دلیل عقلی 188
- دلایل نظریه حقوقی اسلام 188
- 3-نظریه حقوقی اسلام 188
- 2-دلیل درون دینی 191
- منابع حقوق بشر 193
- اشاره 193
- 1-منابع حقوق بشر غربی 193
- خلاصه 198
- مقدمه 202
- اشاره 202
- اشاره 203
- 1-مفاد اعلامیه جهانی حقوق بشر 203
- انگیزه تدوین 204
- 1-انگیزه تدوین اعلامیه جهانی حقوق بشر 204
- اشاره 204
- 2-انگیزه تدوین اعلامیه حقوق بشر اسلامی 206
- ارزش حقوقی 207
- 1-ارزش حقوقی اعلامیه جهانی حقوق بشر 207
- اشاره 207
- 1-شالوده نظری اعلامیه جهانی حقوق بشر 211
- شالوده نظری 211
- 2-شالوده نظری اعلامیه حقوق بشر اسلامی 213
- رویکردها 214
- اشاره 214
- اشاره 215
- الف)غفلت از مبدء جهان هستی 215
- ب)غفلت از فرجام باوری 216
- 2-رویکرد اعلامیه حقوق بشر اسلامی 218
- اشاره 219
- 1-جایگاه دین در اعلامیه جهانی حقوق بشر 219
- جایگاه دین 219
- 2-جایگاه دین در اعلامیه حقوق بشر اسلامی 220
- اشاره 221
- 1-برهان پذیری اعلامیه جهانی حقوق بشر 221
- 2-برهان پذیری اعلامیه حقوق بشر اسلامی 223
- حق و تکلیف 223
- اشاره 223
- 2-حق و تکلیف در اعلامیه حقوق بشر اسلامی 224
- اشاره 225
- 1-بشر مورد نظر اعلامیه جهانی حقوق بشر 225
- بشر موضوع اعلامیه 225
- 2-بشر مورد نظر اعلامیه حقوق بشر اسلامی 226
- اشاره 227
- 1-ملاک اعتبار و تفسیر اعلامیه جهانی حقوق بشر 227
- ملاک اعتبار و تفسیر 227
- خلاصه 228
- 2-ملاک اعتبار و تفسیر اعلامیه حقوق بشر اسلامی 228
- اشاره 232
- مقدمه 232
- تعریف کرامت 233
- 1-کرامت ذاتی 234
- کرامت در اسلام 234
- اشاره 234
- 2-کرامت اکتسابی 236
- کرامت در اعلامیه حقوق بشر اسلامی 238
- تفاوت ها 239
- خلاصه 249
- مقدمه 254
- اشاره 254
- اشاره 255
- حق حیات در اسلام و آثار آن 255
- 1-حرمت قتل نفس محترمه 256
- 3-تشریع قصاص 258
- حق حیات در اعلامیه حقوق بشر اسلامی 259
- حق حیات در اعلامیه جهانی حقوق بشر 260
- تفاوت ها 261
- اشاره 267
- مقدمه 267
- اشاره 267
- حق آزادی در اسلام 267
- الف)آزادی تکوینی(فلسفی) 268
- اشاره 268
- اشاره 269
- 2-عوامل تحدیدکننده آزادی 269
- الف)کرامت انسانی 270
- ج)حق خداوند 270
- ب)حقوق دیگران 270
- 3-اسلام و نفی بردگی 271
- آزادی در اعلامیه حقوق بشر اسلامی 273
- تفاوت 274
- خلاصه 277
- اشاره 282
- مقدمه 282
- آزادی عقیده در اسلام 283
- ارتداد و آزادی عقیده 285
- آزادی عقیده در اعلامیه حقوق بشر اسلامی 289
- آزادی عقیده در اعلامیه جهانی حقوق بشر 289
- تفاوت ها 290
- خلاصه 291
- اشاره 296
- مقدمه 296
- رابطه اندیشه با عقیده 297
- اشاره 298
- آزادی اندیشه و بیان در اسلام 298
- 1-کارکرد آزادی بیان 301
- 2-قلمرو آزادی بیان 302
- آزادی اندیشه و بیان در اعلامیه جهانی حقوق بشر 305
- تفاوت ها 306
- خلاصه 309
- اشاره 313
- مقدمه 313
- امنیت در اسلام 314
- امنیت در اعلامیه حقوق بشر اسلامی 318
- اشاره 321
- 1-حق دسترسی به دادگاه عادلانه 321
- تضمینات حقوقی امنیت 321
- 3-اصل قانونی بودن جرم و مجازات 322
- 2-اصل شخصی بودن مسئولیت 322
- 4-اصل برائت 322
- 5-ممنوعیت شکنجه 323
- تفاوت ها 324
- خلاصه 325
- مقدمه 329
- اشاره 329
- حق تعلیم و تربیت در اسلام 330
- حق تعلیم و تربیت در اعلامیه حقوق بشر اسلامی 334
- اشاره 336
- 2-حق مالکیت فکری در اعلامیه جهانی حقوق بشر 338
- تفاوت ها 338
- 1-حق مالکیت فکری در اعلامیه حقوق بشر اسلامی 338
- خلاصه 339
- اشاره 343
- مقدمه 343
- حق برابری از دیدگاه اسلام 344
- اشاره 344
- 1-برابری در اصل انسانیت 344
- 3-برابری در اجرای قانون 346
- حق برابری در اعلامیه حقوق بشر اسلامی 349
- حق برابری در اعلامیه جهانی حقوق بشر 350
- تفاوت ها 350
- خلاصه 351
- مقدمه 355
- اشاره 355
- ماهیت خانواده 356
- حق ازدواج در اسلام 357
- اشاره 358
- حق ازدواج در اعلامیه جهانی حقوق بشر 358
- حق ازدواج در اعلامیه حقوق بشر اسلامی 358
- تحلیل ماده 16 اعلامیه جهانی حقوق بشر 359
- تفاوت ها 360
- اشاره 365
- مقدمه 365
- حقوق زن در اسلام 366
- حقوق زن در اعلامیه جهانی حقوق بشر 370
- تفاوت ها 370
- مقدمه 376
- اشاره 376
- حقوق کودک در اعلامیه حقوق بشر اسلامی 380
- حقوق کودک در اعلامیه جهانی حقوق بشر 380
- تفاوت ها 381
- خلاصه 382
- اشاره 385
- مقدمه 385
- حق کار و مالکیت در اسلام 386
- حق کار و مالکیت در اعلامیه حقوق بشر اسلامی 389
- حق کار و مالکیت در اعلامیه جهانی حقوق بشر 390
- تفاوت ها 391
- خلاصه 392
- مقدمه 396
- اشاره 396
- حق مشارکت سیاسی در اسلام 397
- اشاره 397
- 2-شورا 400
- 3-انتخاب 401
- الف)نقش مردم در حکومت پیامبر 401
- اشاره 401
- ب)نقش مردم در حکومت اولو الامر 402
- ج)نقش مردم در نظام ولایت فقیه 404
- حق مشارکت سیاسی در اعلامیه جهانی حقوق بشر 406
- حق مشارکت سیاسی در اعلامیه حقوق بشر اسلامی 406
- تفاوت ها 407
- اشاره 412
- اشاره 413
- مقدمه 413
- ماده 1 415
- ماده 3 416
- ماده 2 416
- ماده 4 417
- ماده 6 417
- ماده 5 417
- ماده 7 417
- ماده 10 418
- ماده 9 418
- ماده 8 418
- ماده 11 419
- ماده 13 419
- ماده 12 419
- ماده 16 420
- ماده 17 420
- ماده 15 420
- ماده 14 420
- ماده 18 421
- ماده 19 421
- ماده 23 422
- ماده 21 422
- ماده 20 422
- ماده 22 422
- ماده 25 423
- ماده 24 423
- اشاره 424
- مقدمه 424
- ماده 2 425
- ماده 1 425
- ماده 4 426
- ماده 3 426
- ماده 7 426
- ماده 5 426
- ماده 6 426
- ماده 10 427
- ماده 12 427
- ماده 9 427
- ماده 11 427
- ماده 8 427
- ماده 14 428
- ماده 16 428
- ماده 15 428
- ماده 13 428
- ماده 18 429
- ماده 19 429
- ماده 20 429
- ماده 17 429
- ماده 21 429
- ماده 23 430
- ماده 24 430
- ماده 22 430
- ماده 25 431
- ماده 26 431
- ماده 27 432
- ماده 29 432
- ماده 28 432
- ماده 30 433
- مقدمه 434
- اشاره 434
- ماده 1 435
- بخش دوم 435
- بخش یک 435
- ماده 2 435
- ماده 4 436
- ماده 3 436
- ماده5 436
- ماده6 437
- بخش سوم 437
- ماده 7 437
- ماده 8 438
- ماده 9 439
- ماده 10 439
- ماده 11 440
- ماده 13 441
- ماده 14 443
- ماده 15 443
- ماده 16 444
- ماده 17 444
- بخش چهارم 444
- ماده 20 445
- ماده 19 445
- ماده 18 445
- ماده 24 446
- ماده 23 446
- ماده 22 446
- ماده 26 447
- ماده 27 447
- ماده 29 448
- ماده 30 448
- ماده 28 448
- ماده 31 449
- مقدمه 450
- اشاره 450
- ماده 1 451
- ماده 2 451
- بخش یک 451
- بخش دوم 451
- ماده 3 452
- ماده 5 453
- بخش سوم 454
- ماده 6 454
- ماده 8 455
- ماده 7 455
- ماده 9 456
- ماده 10 457
- ماده 12 457
- ماده 11 457
- ماده13 458
- ماده 14 458
- ماده 15 460
- ماده 17 461
- ماده 18 461
- ماده 22 462
- ماده 21 462
- ماده 20 462
- ماده 24 463
- ماده 23 463
- ماده 25 464
- ماده 26 464
- ماده 29 465
- بخش چهارم 465
- ماده 28 465
- ماده 30 466
- ماده 31 466
- ماده 32 467
- ماده 34 467
- ماده 33 467
- ماده 37 468
- ماده 36 468
- ماده 35 468
- ماده 40 469
- ماده 39 469
- ماده 41 470
- ماده 42 472
- ماده 45 475
- بخش پنجم 475
- ماده 44 475
- ماده 46 475
- ماده 48 476
- بخش ششم 476
- ماده 49 476
- ماده 51 477
- ماده 50 477
- ماده 52 478
- ماده 53 478
- ماده 1 479
- اشاره 479
- ماده 5 480
- ماده 3 480
- ماده 4 480
- ماده 2 480
- ماده 8 481
- ماده 6 481
- ماده 7 481
- ماده 11 482
- ماده 10 482
- ماده 9 482
- ماده 12 483
- ماده 13 483
- ماده 14 484
- اشاره 485
- ماده 1 486
- ماده 3 486
- ماده 4 486
- ماده 2 486
- ماده 6 487
- ماده 7 487
- ماده 5 487
- ماده 10 488
- ماده 8 488
- ماده 9 488
- ماده 11 489
- الف)منابع فارسی 492
- اشاره 492
- منابع عربی 505
- اسناد حقوق بشر 507
در بیان دوم،با استناد به آیه فطرت،اصرار می ورزد که دین راستین،دینی است که با فطرت انسان سازگار بوده و نیازهای اصیل روحی و جسمی او را برآورده سازد.
سعادت حقیقی بشر،در صورتی تأمین می شود که در زندگی اش به برنامه و قانونی مترقی عمل کند و خواسته های دنیایی و نیازهای روحی و جسمی او،در حد معقول تأمین شود؛یعنی در پرتو حفظ رابطه دنیا و آخرت،اهداف دنیایی و آخرتی مرتبط به هم تعقیب شود: وَ ابْتَغِ فِیما آتاکَ اللّهُ الدّارَ الْآخِرَهَ وَ لا تَنْسَ نَصِیبَکَ مِنَ الدُّنْیا وَ أَحْسِنْ کَما أَحْسَنَ اللّهُ إِلَیْکَ وَ لا تَبْغِ الْفَسادَ فِی الْأَرْضِ إِنَّ اللّهَ لا یُحِبُّ الْمُفْسِدِینَ ؛ (1)و در آن چه خدا به تو داده،سرای آخرت را جست وجو کن؛بهره ات را از دنیا فراموش منما و همان گونه که خدا به تو نیکی کرده است،نیکی کن و هرگز در زمین فساد منما که خدا مفسدان را دوست ندارد.
اسلام،جایگاه والایی به انسان بخشیده و همه نعمت های جهان را مسخر او قرار داده تا در راه رسیدن به کمال خود استفاده کند. (2)طبیعی است که چنین دینی،حقوق و تکالیفی را هماهنگ با فطرت بشر و نیازهای فطری انسان تدارک دیده باشد.
پس از تعریف دین،اینک دیدگاه های عمده در زمینه رابطه دین و حقوق بشر را بررسی می کنیم.
نظریه فرادینی بودن حقوق بشر
چنان که اشاره کردیم،تعیین لزوم یا عدم لزوم رابطه حقوق بشر با دین،از یک سو به دیدگاه اعتقادی نظام حقوقی،و از سوی دیگر به دین مورد نظر بستگی دارد.نظام های حقوقی که اعتقادی به خدا و دین ندارند،یا خدا را قبول دارند،
1- (1) .قصص،آیه77.
2- (2) .اعراف،آیه32.