درسنامه حقوق بشر از دیدگاه اسلام صفحه 125

«ما انسان را آفریدیم و وسوسه های نفس او را می دانیم و ما به او از رگ قلبش نزدیک تریم». (1)

«یقینا انسان حریص و کم طاقت آفریده شده است؛هنگامی که بدی به او رسد،بی تابی می کند و هنگامی که خوبی به او رسد،مانع دیگران می شود». (2)

«به یقین انسان طغیان می کند از این که خود را بی نیاز ببیند». (3)

خلاصه

با توجه به رویکردهای حقوقی معاصر،مسئله درون دینی یا برون دینی بودن حقوق بشر،از موضوعات قابل بحث و بررسی است.تبیین این مسئله به باور نظام های حقوقی از یک سو و دین مورد نظر از سوی دیگر بستگی دارد.

نظام های حقوقی بشری،با برداشت خاصی از دین و غفلت از رابطه حقوق بشر با جهان بینی،حقوق بشر را پدیده ای فرادینی پنداشته و بر استقلال انسان در توانایی و صلاحیت وی در تعریف حقوق بشر تأکید می کنند.در برابر،نظام های حقوقی دینی با رویکرد ویژه،حقوق بشر را پدیده ای درون دینی می دانند؛چون دین مجموعه عقاید،احکام و آدابی است که انسان در سایه آنها می تواند به سعادت دو جهان برسد و از لحاظ فردی،اجتماعی،اخلاقی و تربیتی،در مسیر صحیح گام بردارد.حقوق بشر نیز در پرتو دین قابل تبیین و تفسیر است.طرفداران این رویکرد،استدلالات عقلی و دینی متعددی برای اثبات مدعای خود اقامه می کنند.

در بررسی دیدگاه ها باید اذعان کرد که علوم تجربی و روش های متعارف

1- (1) .ق،آیه16: وَ لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسانَ وَ نَعْلَمُ ما تُوَسْوِسُ بِهِ نَفْسُهُ وَ نَحْنُ أَقْرَبُ إِلَیْهِ مِنْ حَبْلِ الْوَرِیدِ .
2- (2) .معارج،آیات19-21:إِنَّ الْإِنْسانَ خُلِقَ هَلُوعاً* إِذا مَسَّهُ الشَّرُّ جَزُوعاً* وَ إِذا مَسَّهُ الْخَیْرُ مَنُوعاً .
3- (3) .علق،آیات 6و7:إِنَّ الْإِنْسانَ لَیَطْغی* أَنْ رَآهُ اسْتَغْنی .