درسنامه حقوق بشر از دیدگاه اسلام صفحه 152

اصل فرجام باوری و آثار آن

اشاره

فلسفه قانون گذاری در هر نظام حقوقی،فراهم آوردن زمینه کمال و رساندن انسان به سعادت و کمال نهایی اوست.در نظام حقوقی ای که انسان را دارای روحی می داند که می تواند مستقل از بدن باقی بماند،در آن صورت می توان معاد یا فرجام باوری را پذیرفت.اما در نظام حقوقی ای که انسان را به خوبی نشناسد و روحی جاودان برای انسان قائل نباشد،معاد نیز مفهومی ندارد.

نظام حقوقی ای که انسان را موجودی مادی پنداشته و زندگی او را فقط در دایره تولد و مرگ می بیند،به طور طبیعی در وضع قواعد و مقررات حقوقی از جمله حقوق بشر،فقط تنظیم روابط این جهانی و تحقق منافع مادی انسان را در نظر می گیرد؛چنان که هدف همه نظام های حقوقی سکولار از جمله اسناد بین المللی حقوق بشر تأمین مصالح مادی و دنیوی بشر می باشد.رویکرد مزبور ریشه در جهل و غفلت بشر از زندگی واقعی دارد.به فرموده قرآن کریم: یَعْلَمُونَ ظاهِراً مِنَ الْحَیاهِ الدُّنْیا وَ هُمْ عَنِ الْآخِرَهِ هُمْ غافِلُونَ ؛ (1)اکثر مردم به امور ظاهری زندگی دنیا(مانند علم و صنعت و تجارت و...)آگاهند و از عالم آخرت به کلی غافلند.

خداوند ضمن اشاره به غفلت و بی توجهی بشر،پیامبرش را چنین توصیه می کند: فَأَعْرِضْ عَنْ مَنْ تَوَلّی عَنْ ذِکْرِنا وَ لَمْ یُرِدْ إِلاَّ الْحَیاهَ الدُّنْیا* ذلِکَ مَبْلَغُهُمْ مِنَ الْعِلْمِ... ؛ (2)ای رسول!از کسی که از یاد ما روگردان است و جز زندگی دنیا را نمی خواهد،اعراض کن.منتهای علم و فهم این ها همین است.در بیان قرآن کریم زندگی بشر محدود به این دنیا نیست؛بلکه ورای زندگی مادی،حیات اخروی