درسنامه حقوق بشر از دیدگاه اسلام صفحه 221

برهان پذیری

اشاره

برهان پذیری و برهان ناپذیری یکی از وجوه تمایز دو اعلامیه به شمار می رود.باید دید که اعلامیه های حقوق بشر تا چه اندازه از نظر عقلانی توجیه پذیرند.

1-برهان پذیری اعلامیه جهانی حقوق بشر

با در نظر داشتن فقدان شالوده نظری در اعلامیه،مفاد آن به طور عام و اصول موضوعه آن به طور خاص،رنگ و بوی شعاری پیدا می کند.تدوین کنندگان اعلامیه،برای حقوق و آزادی هایی مندرج در آن،دلیل خردمندانه ای اقامه نکرده اند و نمی توانند استدلال عقلانی داشته باشند.برای اثبات این مدعا کافی است اصول موضوعه مانند آزادی،برابری و کرامت انسانی در این اعلامیه مورد توجه قرار گیرد.هرچند در متن اعلامیه به این اصول تصریح نشده است،اما با دقت و باریک بینی می توان موضوعه بودن اصول مزبور را اثبات کرد: (1)

اصل اول: «آزادی ذاتی انسان ها»مستفاد از ماده یکم اعلامیه است:«تمام افراد بشر آزاد به دنیا می آیند».هرکسی حق دارد از نویسندگان اعلامیه بپرسد:به چه دلیل هر انسانی ذاتاً آزاد است؟چگونه می توانید چنین ادعایی را اثبات کنید؟اگر شخصی مانند ارسطو معتقد باشد که بعضی از انسان ها،به حکم چگونگی تن و روان«برده»اند،ادعای او را چگونه رد می کنید؟

اصل دوم: «برابری انسان ها»که از ماده یکم اعلامیه«تمام افراد بشر از لحاظ حیثیت و حقوق باهم برابرند»،استنباط می شود.نویسندگان اعلامیه که به استناد فرضیه معروف زیست شناسی نوین معتقدند هر یک از نژادهای مختلف انسانی از حیوانی پدید آمده و انسان ها از یک اصل نیستند،چگونه ادعای مساوات و