درسنامه حقوق بشر از دیدگاه اسلام صفحه 224

1-حق و تکلیف در اعلامیه جهانی حقوق بشر

تأکید اعلامیه جهانی حقوق بشر فقط بر حقوق و آزادی هاست.در بندهای دوم و سوم ماده بیست ونهم و ماده سی ام و در همه مواد،سخن از حقوق و آزادی های بشر است و به تکالیف و وظایف چندان اعتنایی نشده است؛در صورتی که حق و تکلیف متلازمند.در زندگی اجتماعی نمی توان برای فرد یا گروهی حقی تعیین کرد و بر دیگران تکلیفی مقرر نداشت.از این رو،در یک نظامنامه حقوقی باید حقوق و تکالیف در کنار هم مورد توجه قرار گیرد؛به گونه ای که هیچ یک دیگری را تحت الشعاع قرار ندهد.البته در اعلامیه نیز در مواردی به بعضی از تکالیف جزئی اشارت رفته است.اما این واقعیت که انسان در زندگی اجتماعی،همان گونه که از حقوق و آزادی هایی بهره مند می شود،باید به تکالیف و وظیفه هایی پای بند باشد،به هیچ وجه مورد توجه و تأکید واقع نشده و از اصول تکالیف اجتماعی انسان ها نیز نامی به میان نیامده است.

اعلامیه با تأکیدی که بر حقوق دارد،نه بر وظایف،بر حقوق فردی دارد،نه بر حقوق جمعی،و بر حقوق مدنی و سیاسی دارد،نه بر حقوق فرهنگی،اقتصادی و اجتماعی،و نیز به دلیل عدم پرداخت صریح به مسئله امپریالیسم،گرایش غربی مشخصی دارد. (1)

2-حق و تکلیف در اعلامیه حقوق بشر اسلامی

اعلامیه حقوق بشر اسلامی،ایمان به حقوق اساسی و آزادی های عمومی را جزئی از دین مسلمین می داند.پس هیچ کس اصولا حق متوقف کردن کلی یا