درسنامه حقوق بشر از دیدگاه اسلام صفحه 233

موجودی با کرامت است،بشناسیم و کرامت انسانی او را پاس بداریم.

تبیین هر دو اعلامیه که در واقع ناظر به کرامت انسان به معنای فلسفی آن است، (1)چنین پرسش هایی را مطرح می سازد:عدالت چیست؟هویت خانواده بشری چگونه و بر چه اساسی شکل می گیرد؟حقوق یکسان و انتقال ناپذیر بشر کدامند؟معیار تشخیص این حقوق چیست؟آزادی،صلح و عدالت در جهان چگونه و بر چه معیاری قابل تأمین است؟چرا انسان کرامت دارد؟ملاک شناسایی حیثیت ذاتی یا کرامت انسانی چیست؟

تحلیل این پرسش های بنیادین فلسفی و ارائه پاسخ های عقلانی به آن،در راستای اثبات کرامت انسانی است؛اما تبیین حیثیت ذاتی یا کرامت انسانی،بیشتر مورد اهتمام است.اگر بحث بر پایه حق و عدالت است،باید موضع هر دو اعلامیه نسبت به کرامت انسانی به طور شفاف مشخص گردد.

تعریف کرامت

«کرامت»که خاستگاه قرآنی دارد،واژه ای عربی و معادل واژه( Dignity) در زبان انگلیسی است.کرامت در لغت به معنای بزرگی ورزیدن،جوانمردی،بخشندگی،عزت و بزرگواری است. (2)هرگاه خداوند متعال با واژه کرم و کرامت وصف شود،مراد از آن،جان،حیات و نعمت های آشکار اوست.اطلاق کرم و کرامت بر انسان بیانگر اخلاق و رفتار پسندیده است که از او سر می زند. (3)اکرام و

1- (1) .کرامت در رویکردهای متفاوت فلسفی،اعتقادی،اخلاقی،فقهی و حقوقی،اجتماعی و فرهنگی تعریف های گوناگونی می یابد؛در این بحث کرامت فلسفی مراد است.
2- (2) .محمد معین،فرهنگ فارسی،ج2929،3.
3- (3) .راغب اصفهانی،مفردات الفاط قرآن کریم،ص707.