درسنامه حقوق بشر از دیدگاه اسلام صفحه 239

کرامت در اعلامیه جهانی حقوق بشر

اعلامیه در مقام بیان عوامل و انگیزه های وضع و تدوین حقوق بشر،تصریح می کند که«شناسایی حیثیت ذاتی کلیه اعضای خانواده بشری و حقوق یکسان و انتقال ناپذیر آنان،اساس آزادی،عدالت و صلح را در جهان تشکیل می دهد.» (1)افزون بر این،مواد متعددی در اعلامیه به گونه ای ناظر به کرامت انسان است:

ماده1:تمام افراد بشر آزاد به دنیا می آیند و از لحاظ حیثیت و حقوق باهم برابرند.همه دارای عقل و وجدان می باشند و باید نسبت به یکدیگر با روح برادری رفتار کنند.

ماده 5:هیچ کس را نمی توان زیر شکنجه یا مجازات یا رفتاری قرار داد که ظالمانه یا برخلاف انسانیت و شئون بشری یا موهن باشد.

تفاوت ها

شناسایی کرامت یا حیثیت ذاتی انسان،تأکید بر وحدت خانواده بشری،برابری در حیثیت و حقوق،تأکید بر اصل برادری و رفتار برادرانه،منع شکنجه و رفتار غیر انسانی،از موارد اشتراک دو اعلامیه است.مهم ترین تفاوت های این دو اعلامیه عبارتند از:

1.اعلامیه حقوق بشر اسلامی مبتنی بر جهان بینی توحیدی است و کرامت انسان را همانند تعقل و اندیشه،موهبتی الهی می داند که متلازم وجود انسان و منشأ شایستگی بشر برای برخورداری از حقوق و آزادی های معقول می باشد.در حقیقت،کرامت انسان ناشی از رابطه بندگی انسان با خداست و هر عاملی که مانع انسان در این مسیر باشد،ناقض کرامت انسانی تلقی می شود.اما اعلامیه