درسنامه حقوق بشر از دیدگاه اسلام صفحه 270

شده است.هیچ کس را عبادت نمی کند،مگر خداوند قهاری که او را بر فطرت عبودیت آفرید؛ 1اما این آزادی مطلق نیست؛بلکه با عوامل زیر تحدید می شود:

الف)کرامت انسانی

آزادی تا هنگامی محترم است که انسان را از حکمت آفرینش خود غافل نکند؛توانایی های انسان را در مسیر تکامل و حیات معنوی نادیده نگیرد و به کرامت انسانی او را مخدش نسازد.آزادی اگر سبب نقض کرامت انسانی شود و توانایی های انسان را در مسیر انحراف به کار بگیرد،ممنوع و غیر قانونی است؛اگرچه کم ترین صدمه ای به حقوق و آزادی دیگران وارد نسازد؛مثلا خوردن شراب ممنوع و حرام است؛به این دلیل که تجاوز به حقوق خود و ناقض کرامت انسانی انسان است.

ب)حقوق دیگران

رعایت حقوق و آزادی دیگران نیز،از عوامل تحدید کننده آزادی است.هیچ کس حق ندارد به بهانه آزادی،حقوق و آزادی دیگران را نقض کند.

ج)حق خداوند

از دیدگاه اسلام،حق خداوند منشأ حقوق فردی و اجتماعی انسان است.نادیده انگاشتن حق خدای سبحان و نقض آن،هرگز به صلاح فرد و جامعه نیست.هیچ کس حق ندارد به استناد آزادی،از اطاعت پروردگار سر باز زده و راه عصیان برگزیند و حق الهی را نادیده بگیرد. 2توحید،حق الهی است و تکلیف