- سخن ناشر 1
- مقدمه 12
- اشاره 12
- 1-عصر باستان 13
- 3-حاکمیت کلیسا 14
- 4-جنگ های صلیبی 15
- 5-حقوق بشر و پدیداری دولت مدرن 17
- 6-حمایت بین المللی از حقوق بشر 18
- 7-حمایت از انسان ها با اعطای حقوق بشر 19
- 8-حقوق بشر در قوانین اساسی 20
- 9-حقوق بشر در فاصله دو جنگ جهانی 22
- 10-حقوق بشر در منشور سازمان ملل متحد 24
- 11-تصویب اعلامیه جهانی حقوق بشر 25
- مقدمه 30
- اشاره 30
- 1-وضعیت حقوق بشر در آستانه ظهور اسلام از منظر قرآن کریم 31
- 4-تحولات حقوق بشر در تاریخ اسلام 39
- 5-اعترافات دانشمندان 43
- خلاصه 47
- مقدمه 52
- اشاره 52
- تعریف حقوق بشر 53
- اشاره 53
- 1-تعریف فلسفی حقوق بشر 53
- 2-تعریف جامعه شناسانه حقوق بشر 55
- 3-تعریف لیبرالیستی حقوق بشر 56
- 4-تعریف اعلامیه جهانی از حقوق بشر 57
- 5-تعریف حقوق بشر در رویکرد دینی 57
- چیستی حق 60
- اشاره 60
- 1-معنای لغوی حق 61
- ویژگی ها و لوازم حق 64
- 1-حق و ملک 65
- 2-حق و حکم 65
- اشاره 65
- 3-حق و تکلیف 66
- خلاصه 67
- حق از دیدگاه فقیهان 71
- اشاره 71
- مقدمه 71
- اشاره 71
- 2-حق به منزله ملکیت ضعیف 72
- 3-حق به مثابه اختصاص 73
- 4-حق به منزله اعتبار خاص 73
- اشاره 77
- 2-حق-آزادی 78
- 1-حق-ادعا 78
- 4-حق-مصونیت 79
- اشاره 81
- مبانی تقسیم حق 81
- 1-تقسیم حق،به لحاظ ارزش مالی 81
- 2-تقسیم حق،به اعتبار قلمرو 83
- 4-تقسیم حق،به اعتبار مدت بقا 83
- 3-تقسیم حق،به اعتبار زمان پیدایش 83
- 6-تقسیم حق،به اعتبار قابلیت زوال 84
- 5-تقسیم حق،به اعتبار زمان اجرا 84
- خلاصه 85
- اشاره 88
- مقدمه 88
- اشاره 91
- انسان در رویکرد مادی 91
- 1-رویکرد جامعه گرایانه 94
- 2-رویکرد فردگرایانه 96
- انسان در رویکرد توحیدی 98
- خلاصه 102
- مقدمه 106
- اشاره 106
- تعریف دین 107
- نظریه فرادینی بودن حقوق بشر 110
- اشاره 118
- ادله درون دینی بودن حقوق بشر 120
- اشاره 120
- 1-ادلّه عقلی 120
- 2-ادلّه نقلی 122
- خلاصه 125
- انسان گرایی 129
- اشاره 129
- مقدمه 129
- خویشتن مالکی 134
- فردگرایی 138
- علم گرایی 139
- خلاصه 140
- اصل خداباوری و آثار آن 145
- اشاره 145
- مقدمه 145
- اشاره 145
- 1-احساس وابستگی انسان به خدا 148
- 2-اثبات حقّ خدا(حقّ الله) 149
- اشاره 152
- 1-اعتقاد به جاودانگی انسان 154
- 2-آینده نگری 155
- 3-مراقبت و ضمانت 159
- اشاره 160
- اصل حکمت و پیامدهای آن 160
- 1-تحقق کمال بیشتر 161
- 2-واقع نگری 161
- اشاره 162
- اصل حقیقت گرایی و نتایج آن 162
- 1-پذیرش حقایق عینی 163
- اشاره 165
- اصل عدالت و آثار آن 165
- 1-تحقق جامعه آرمانی 166
- 2-تکامل اجتماعی 167
- اصل تلازم حق و تکلیف 168
- خلاصه 173
- مقدمه 179
- اشاره 179
- 1-حقوق طبیعی 180
- اشاره 180
- مبانی حقوق بشر 180
- 2-نظریه اثباتی 187
- 3-نظریه حقوقی اسلام 188
- اشاره 188
- دلایل نظریه حقوقی اسلام 188
- 1-دلیل عقلی 188
- 2-دلیل درون دینی 191
- 1-منابع حقوق بشر غربی 193
- منابع حقوق بشر 193
- اشاره 193
- خلاصه 198
- مقدمه 202
- اشاره 202
- اشاره 203
- 1-مفاد اعلامیه جهانی حقوق بشر 203
- 1-انگیزه تدوین اعلامیه جهانی حقوق بشر 204
- انگیزه تدوین 204
- اشاره 204
- 2-انگیزه تدوین اعلامیه حقوق بشر اسلامی 206
- 1-ارزش حقوقی اعلامیه جهانی حقوق بشر 207
- اشاره 207
- ارزش حقوقی 207
- شالوده نظری 211
- 1-شالوده نظری اعلامیه جهانی حقوق بشر 211
- 2-شالوده نظری اعلامیه حقوق بشر اسلامی 213
- رویکردها 214
- اشاره 214
- الف)غفلت از مبدء جهان هستی 215
- اشاره 215
- ب)غفلت از فرجام باوری 216
- 2-رویکرد اعلامیه حقوق بشر اسلامی 218
- اشاره 219
- جایگاه دین 219
- 1-جایگاه دین در اعلامیه جهانی حقوق بشر 219
- 2-جایگاه دین در اعلامیه حقوق بشر اسلامی 220
- 1-برهان پذیری اعلامیه جهانی حقوق بشر 221
- اشاره 221
- 2-برهان پذیری اعلامیه حقوق بشر اسلامی 223
- اشاره 223
- حق و تکلیف 223
- 2-حق و تکلیف در اعلامیه حقوق بشر اسلامی 224
- 1-بشر مورد نظر اعلامیه جهانی حقوق بشر 225
- اشاره 225
- بشر موضوع اعلامیه 225
- 2-بشر مورد نظر اعلامیه حقوق بشر اسلامی 226
- اشاره 227
- ملاک اعتبار و تفسیر 227
- 1-ملاک اعتبار و تفسیر اعلامیه جهانی حقوق بشر 227
- خلاصه 228
- 2-ملاک اعتبار و تفسیر اعلامیه حقوق بشر اسلامی 228
- اشاره 232
- مقدمه 232
- تعریف کرامت 233
- کرامت در اسلام 234
- اشاره 234
- 1-کرامت ذاتی 234
- 2-کرامت اکتسابی 236
- کرامت در اعلامیه حقوق بشر اسلامی 238
- تفاوت ها 239
- خلاصه 249
- مقدمه 254
- اشاره 254
- حق حیات در اسلام و آثار آن 255
- اشاره 255
- 1-حرمت قتل نفس محترمه 256
- 3-تشریع قصاص 258
- حق حیات در اعلامیه حقوق بشر اسلامی 259
- حق حیات در اعلامیه جهانی حقوق بشر 260
- تفاوت ها 261
- اشاره 267
- حق آزادی در اسلام 267
- اشاره 267
- مقدمه 267
- الف)آزادی تکوینی(فلسفی) 268
- اشاره 268
- اشاره 269
- 2-عوامل تحدیدکننده آزادی 269
- ج)حق خداوند 270
- ب)حقوق دیگران 270
- الف)کرامت انسانی 270
- 3-اسلام و نفی بردگی 271
- آزادی در اعلامیه حقوق بشر اسلامی 273
- تفاوت 274
- خلاصه 277
- اشاره 282
- مقدمه 282
- آزادی عقیده در اسلام 283
- ارتداد و آزادی عقیده 285
- آزادی عقیده در اعلامیه حقوق بشر اسلامی 289
- آزادی عقیده در اعلامیه جهانی حقوق بشر 289
- تفاوت ها 290
- خلاصه 291
- اشاره 296
- مقدمه 296
- رابطه اندیشه با عقیده 297
- اشاره 298
- آزادی اندیشه و بیان در اسلام 298
- 1-کارکرد آزادی بیان 301
- 2-قلمرو آزادی بیان 302
- آزادی اندیشه و بیان در اعلامیه جهانی حقوق بشر 305
- تفاوت ها 306
- خلاصه 309
- مقدمه 313
- اشاره 313
- امنیت در اسلام 314
- امنیت در اعلامیه حقوق بشر اسلامی 318
- تضمینات حقوقی امنیت 321
- 1-حق دسترسی به دادگاه عادلانه 321
- اشاره 321
- 4-اصل برائت 322
- 2-اصل شخصی بودن مسئولیت 322
- 3-اصل قانونی بودن جرم و مجازات 322
- 5-ممنوعیت شکنجه 323
- تفاوت ها 324
- خلاصه 325
- اشاره 329
- مقدمه 329
- حق تعلیم و تربیت در اسلام 330
- حق تعلیم و تربیت در اعلامیه حقوق بشر اسلامی 334
- اشاره 336
- 2-حق مالکیت فکری در اعلامیه جهانی حقوق بشر 338
- تفاوت ها 338
- 1-حق مالکیت فکری در اعلامیه حقوق بشر اسلامی 338
- خلاصه 339
- اشاره 343
- مقدمه 343
- حق برابری از دیدگاه اسلام 344
- اشاره 344
- 1-برابری در اصل انسانیت 344
- 3-برابری در اجرای قانون 346
- حق برابری در اعلامیه حقوق بشر اسلامی 349
- حق برابری در اعلامیه جهانی حقوق بشر 350
- تفاوت ها 350
- خلاصه 351
- مقدمه 355
- اشاره 355
- ماهیت خانواده 356
- حق ازدواج در اسلام 357
- اشاره 358
- حق ازدواج در اعلامیه حقوق بشر اسلامی 358
- حق ازدواج در اعلامیه جهانی حقوق بشر 358
- تحلیل ماده 16 اعلامیه جهانی حقوق بشر 359
- تفاوت ها 360
- مقدمه 365
- اشاره 365
- حقوق زن در اسلام 366
- حقوق زن در اعلامیه جهانی حقوق بشر 370
- تفاوت ها 370
- اشاره 376
- مقدمه 376
- حقوق کودک در اعلامیه حقوق بشر اسلامی 380
- حقوق کودک در اعلامیه جهانی حقوق بشر 380
- تفاوت ها 381
- خلاصه 382
- اشاره 385
- مقدمه 385
- حق کار و مالکیت در اسلام 386
- حق کار و مالکیت در اعلامیه حقوق بشر اسلامی 389
- حق کار و مالکیت در اعلامیه جهانی حقوق بشر 390
- تفاوت ها 391
- خلاصه 392
- اشاره 396
- مقدمه 396
- حق مشارکت سیاسی در اسلام 397
- اشاره 397
- 2-شورا 400
- اشاره 401
- الف)نقش مردم در حکومت پیامبر 401
- 3-انتخاب 401
- ب)نقش مردم در حکومت اولو الامر 402
- ج)نقش مردم در نظام ولایت فقیه 404
- حق مشارکت سیاسی در اعلامیه حقوق بشر اسلامی 406
- حق مشارکت سیاسی در اعلامیه جهانی حقوق بشر 406
- تفاوت ها 407
- اشاره 412
- مقدمه 413
- اشاره 413
- ماده 1 415
- ماده 3 416
- ماده 2 416
- ماده 5 417
- ماده 6 417
- ماده 7 417
- ماده 4 417
- ماده 10 418
- ماده 9 418
- ماده 8 418
- ماده 11 419
- ماده 12 419
- ماده 13 419
- ماده 15 420
- ماده 16 420
- ماده 17 420
- ماده 14 420
- ماده 19 421
- ماده 18 421
- ماده 23 422
- ماده 22 422
- ماده 21 422
- ماده 20 422
- ماده 24 423
- ماده 25 423
- اشاره 424
- مقدمه 424
- ماده 1 425
- ماده 2 425
- ماده 4 426
- ماده 5 426
- ماده 3 426
- ماده 7 426
- ماده 6 426
- ماده 12 427
- ماده 11 427
- ماده 10 427
- ماده 8 427
- ماده 9 427
- ماده 13 428
- ماده 16 428
- ماده 14 428
- ماده 15 428
- ماده 18 429
- ماده 20 429
- ماده 21 429
- ماده 19 429
- ماده 17 429
- ماده 24 430
- ماده 22 430
- ماده 23 430
- ماده 25 431
- ماده 26 431
- ماده 27 432
- ماده 28 432
- ماده 29 432
- ماده 30 433
- اشاره 434
- مقدمه 434
- بخش دوم 435
- ماده 1 435
- ماده 2 435
- بخش یک 435
- ماده5 436
- ماده 3 436
- ماده 4 436
- ماده 7 437
- ماده6 437
- بخش سوم 437
- ماده 8 438
- ماده 10 439
- ماده 9 439
- ماده 11 440
- ماده 13 441
- ماده 15 443
- ماده 14 443
- ماده 16 444
- ماده 17 444
- بخش چهارم 444
- ماده 20 445
- ماده 18 445
- ماده 19 445
- ماده 23 446
- ماده 22 446
- ماده 24 446
- ماده 26 447
- ماده 27 447
- ماده 28 448
- ماده 29 448
- ماده 30 448
- ماده 31 449
- اشاره 450
- مقدمه 450
- ماده 2 451
- بخش دوم 451
- بخش یک 451
- ماده 1 451
- ماده 3 452
- ماده 5 453
- بخش سوم 454
- ماده 6 454
- ماده 7 455
- ماده 8 455
- ماده 9 456
- ماده 12 457
- ماده 10 457
- ماده 11 457
- ماده13 458
- ماده 14 458
- ماده 15 460
- ماده 17 461
- ماده 18 461
- ماده 20 462
- ماده 22 462
- ماده 21 462
- ماده 23 463
- ماده 24 463
- ماده 26 464
- ماده 25 464
- ماده 28 465
- ماده 29 465
- بخش چهارم 465
- ماده 31 466
- ماده 30 466
- ماده 34 467
- ماده 32 467
- ماده 33 467
- ماده 36 468
- ماده 37 468
- ماده 35 468
- ماده 40 469
- ماده 39 469
- ماده 41 470
- ماده 42 472
- بخش پنجم 475
- ماده 45 475
- ماده 44 475
- ماده 46 475
- ماده 49 476
- ماده 48 476
- بخش ششم 476
- ماده 51 477
- ماده 50 477
- ماده 53 478
- ماده 52 478
- اشاره 479
- ماده 1 479
- ماده 2 480
- ماده 3 480
- ماده 5 480
- ماده 4 480
- ماده 8 481
- ماده 7 481
- ماده 6 481
- ماده 11 482
- ماده 9 482
- ماده 10 482
- ماده 12 483
- ماده 13 483
- ماده 14 484
- اشاره 485
- ماده 1 486
- ماده 3 486
- ماده 4 486
- ماده 2 486
- ماده 7 487
- ماده 5 487
- ماده 6 487
- ماده 8 488
- ماده 10 488
- ماده 9 488
- ماده 11 489
- الف)منابع فارسی 492
- اشاره 492
- منابع عربی 505
- اسناد حقوق بشر 507
بگو این راه من است و پیروانم،با بصیرت کامل،همه مردم را به سوی خدا دعوت می کنم. (1)
ارتداد و آزادی عقیده
چنان که اشاره کردیم،در رویکرد اسلامی،داشتن دین حق،یکی از ضروریات اولیه هر انسان است.محروم کردن انسان ها از دین حق و تعدی به آن،مطلقا ممنوع است.از آن جا که دین با گوهر انسانیت مرتبط است و تنها در اعتقادات قلبی خلاصه نمی شود،طبیعی است که میان داشتن دین و نداشتن آن تفاوت وجود دارد؛چنان که دین حقیقی با خرافی نیز یکسان نیست؛در نتیجه پذیرفتن مطلق آزادی عقیده(حق انتخاب،حفظ،تغییر،انصراف آزادانه از یک دین و انجام هرگونه رفتار دینی)به معنای پذیرش هرج و مرج و تعارض اجتماعی است که قطعا اسلام چنین چیزی را برنمی تابد.
بسیاری از روشن فکران دنیای اسلام،شعار آزادی عقیده از سوی غرب راتوطئه ای استعماری تلقی کرده اند.سید جمال الدین اسدآبادی با شناختی کامل ازاقدام شوم مدعیان آزادی عقیده،مسلمانان را این گونه به تعصب دینی فرامی خواند:
اروپاییان به خوبی فهمیده اند که پیوند دینی،محکم ترین پیوند مسلمانان است و قوت و قدرت آنان ریشه در تعصب اعتقادی ایشان دارد.اروپاییان برای درهم شکستن این عزت و قدرت،مسلمانان را به رها کردن تعصب دینی فرا می خوانند تا به اهداف شوم خود در سرزمین های اسلامی دست یابند. (2)
1- (1) .یوسف،آیه108.
2- (2) .سید جمال الدین اسدآبادی،العروه الوثقی و الثوره التحریریه الکبری،ص45.