- سخن ناشر 1
- مقدمه 12
- اشاره 12
- 1-عصر باستان 13
- 3-حاکمیت کلیسا 14
- 4-جنگ های صلیبی 15
- 5-حقوق بشر و پدیداری دولت مدرن 17
- 6-حمایت بین المللی از حقوق بشر 18
- 7-حمایت از انسان ها با اعطای حقوق بشر 19
- 8-حقوق بشر در قوانین اساسی 20
- 9-حقوق بشر در فاصله دو جنگ جهانی 22
- 10-حقوق بشر در منشور سازمان ملل متحد 24
- 11-تصویب اعلامیه جهانی حقوق بشر 25
- اشاره 30
- مقدمه 30
- 1-وضعیت حقوق بشر در آستانه ظهور اسلام از منظر قرآن کریم 31
- 4-تحولات حقوق بشر در تاریخ اسلام 39
- 5-اعترافات دانشمندان 43
- خلاصه 47
- اشاره 52
- مقدمه 52
- تعریف حقوق بشر 53
- 1-تعریف فلسفی حقوق بشر 53
- اشاره 53
- 2-تعریف جامعه شناسانه حقوق بشر 55
- 3-تعریف لیبرالیستی حقوق بشر 56
- 4-تعریف اعلامیه جهانی از حقوق بشر 57
- 5-تعریف حقوق بشر در رویکرد دینی 57
- چیستی حق 60
- اشاره 60
- 1-معنای لغوی حق 61
- ویژگی ها و لوازم حق 64
- 1-حق و ملک 65
- اشاره 65
- 2-حق و حکم 65
- 3-حق و تکلیف 66
- خلاصه 67
- اشاره 71
- حق از دیدگاه فقیهان 71
- مقدمه 71
- اشاره 71
- 2-حق به منزله ملکیت ضعیف 72
- 3-حق به مثابه اختصاص 73
- 4-حق به منزله اعتبار خاص 73
- اشاره 77
- 1-حق-ادعا 78
- 2-حق-آزادی 78
- 4-حق-مصونیت 79
- مبانی تقسیم حق 81
- اشاره 81
- 1-تقسیم حق،به لحاظ ارزش مالی 81
- 3-تقسیم حق،به اعتبار زمان پیدایش 83
- 2-تقسیم حق،به اعتبار قلمرو 83
- 4-تقسیم حق،به اعتبار مدت بقا 83
- 5-تقسیم حق،به اعتبار زمان اجرا 84
- 6-تقسیم حق،به اعتبار قابلیت زوال 84
- خلاصه 85
- اشاره 88
- مقدمه 88
- انسان در رویکرد مادی 91
- اشاره 91
- 1-رویکرد جامعه گرایانه 94
- 2-رویکرد فردگرایانه 96
- انسان در رویکرد توحیدی 98
- خلاصه 102
- اشاره 106
- مقدمه 106
- تعریف دین 107
- نظریه فرادینی بودن حقوق بشر 110
- اشاره 118
- ادله درون دینی بودن حقوق بشر 120
- 1-ادلّه عقلی 120
- اشاره 120
- 2-ادلّه نقلی 122
- خلاصه 125
- انسان گرایی 129
- مقدمه 129
- اشاره 129
- خویشتن مالکی 134
- فردگرایی 138
- علم گرایی 139
- خلاصه 140
- اصل خداباوری و آثار آن 145
- اشاره 145
- مقدمه 145
- اشاره 145
- 1-احساس وابستگی انسان به خدا 148
- 2-اثبات حقّ خدا(حقّ الله) 149
- اشاره 152
- 1-اعتقاد به جاودانگی انسان 154
- 2-آینده نگری 155
- 3-مراقبت و ضمانت 159
- اصل حکمت و پیامدهای آن 160
- اشاره 160
- 2-واقع نگری 161
- 1-تحقق کمال بیشتر 161
- اصل حقیقت گرایی و نتایج آن 162
- اشاره 162
- 1-پذیرش حقایق عینی 163
- اشاره 165
- اصل عدالت و آثار آن 165
- 1-تحقق جامعه آرمانی 166
- 2-تکامل اجتماعی 167
- اصل تلازم حق و تکلیف 168
- خلاصه 173
- اشاره 179
- مقدمه 179
- 1-حقوق طبیعی 180
- اشاره 180
- مبانی حقوق بشر 180
- 2-نظریه اثباتی 187
- 3-نظریه حقوقی اسلام 188
- 1-دلیل عقلی 188
- اشاره 188
- دلایل نظریه حقوقی اسلام 188
- 2-دلیل درون دینی 191
- اشاره 193
- منابع حقوق بشر 193
- 1-منابع حقوق بشر غربی 193
- خلاصه 198
- مقدمه 202
- اشاره 202
- اشاره 203
- 1-مفاد اعلامیه جهانی حقوق بشر 203
- انگیزه تدوین 204
- 1-انگیزه تدوین اعلامیه جهانی حقوق بشر 204
- اشاره 204
- 2-انگیزه تدوین اعلامیه حقوق بشر اسلامی 206
- اشاره 207
- 1-ارزش حقوقی اعلامیه جهانی حقوق بشر 207
- ارزش حقوقی 207
- شالوده نظری 211
- 1-شالوده نظری اعلامیه جهانی حقوق بشر 211
- 2-شالوده نظری اعلامیه حقوق بشر اسلامی 213
- رویکردها 214
- اشاره 214
- اشاره 215
- الف)غفلت از مبدء جهان هستی 215
- ب)غفلت از فرجام باوری 216
- 2-رویکرد اعلامیه حقوق بشر اسلامی 218
- اشاره 219
- جایگاه دین 219
- 1-جایگاه دین در اعلامیه جهانی حقوق بشر 219
- 2-جایگاه دین در اعلامیه حقوق بشر اسلامی 220
- 1-برهان پذیری اعلامیه جهانی حقوق بشر 221
- اشاره 221
- 2-برهان پذیری اعلامیه حقوق بشر اسلامی 223
- اشاره 223
- حق و تکلیف 223
- 2-حق و تکلیف در اعلامیه حقوق بشر اسلامی 224
- اشاره 225
- 1-بشر مورد نظر اعلامیه جهانی حقوق بشر 225
- بشر موضوع اعلامیه 225
- 2-بشر مورد نظر اعلامیه حقوق بشر اسلامی 226
- ملاک اعتبار و تفسیر 227
- اشاره 227
- 1-ملاک اعتبار و تفسیر اعلامیه جهانی حقوق بشر 227
- 2-ملاک اعتبار و تفسیر اعلامیه حقوق بشر اسلامی 228
- خلاصه 228
- اشاره 232
- مقدمه 232
- تعریف کرامت 233
- کرامت در اسلام 234
- اشاره 234
- 1-کرامت ذاتی 234
- 2-کرامت اکتسابی 236
- کرامت در اعلامیه حقوق بشر اسلامی 238
- تفاوت ها 239
- خلاصه 249
- مقدمه 254
- اشاره 254
- اشاره 255
- حق حیات در اسلام و آثار آن 255
- 1-حرمت قتل نفس محترمه 256
- 3-تشریع قصاص 258
- حق حیات در اعلامیه حقوق بشر اسلامی 259
- حق حیات در اعلامیه جهانی حقوق بشر 260
- تفاوت ها 261
- مقدمه 267
- اشاره 267
- حق آزادی در اسلام 267
- اشاره 267
- اشاره 268
- الف)آزادی تکوینی(فلسفی) 268
- 2-عوامل تحدیدکننده آزادی 269
- اشاره 269
- ج)حق خداوند 270
- الف)کرامت انسانی 270
- ب)حقوق دیگران 270
- 3-اسلام و نفی بردگی 271
- آزادی در اعلامیه حقوق بشر اسلامی 273
- تفاوت 274
- خلاصه 277
- مقدمه 282
- اشاره 282
- آزادی عقیده در اسلام 283
- ارتداد و آزادی عقیده 285
- آزادی عقیده در اعلامیه حقوق بشر اسلامی 289
- آزادی عقیده در اعلامیه جهانی حقوق بشر 289
- تفاوت ها 290
- خلاصه 291
- مقدمه 296
- اشاره 296
- رابطه اندیشه با عقیده 297
- آزادی اندیشه و بیان در اسلام 298
- اشاره 298
- 1-کارکرد آزادی بیان 301
- 2-قلمرو آزادی بیان 302
- آزادی اندیشه و بیان در اعلامیه جهانی حقوق بشر 305
- تفاوت ها 306
- خلاصه 309
- اشاره 313
- مقدمه 313
- امنیت در اسلام 314
- امنیت در اعلامیه حقوق بشر اسلامی 318
- اشاره 321
- تضمینات حقوقی امنیت 321
- 1-حق دسترسی به دادگاه عادلانه 321
- 3-اصل قانونی بودن جرم و مجازات 322
- 2-اصل شخصی بودن مسئولیت 322
- 4-اصل برائت 322
- 5-ممنوعیت شکنجه 323
- تفاوت ها 324
- خلاصه 325
- مقدمه 329
- اشاره 329
- حق تعلیم و تربیت در اسلام 330
- حق تعلیم و تربیت در اعلامیه حقوق بشر اسلامی 334
- اشاره 336
- تفاوت ها 338
- 1-حق مالکیت فکری در اعلامیه حقوق بشر اسلامی 338
- 2-حق مالکیت فکری در اعلامیه جهانی حقوق بشر 338
- خلاصه 339
- اشاره 343
- مقدمه 343
- اشاره 344
- حق برابری از دیدگاه اسلام 344
- 1-برابری در اصل انسانیت 344
- 3-برابری در اجرای قانون 346
- حق برابری در اعلامیه حقوق بشر اسلامی 349
- حق برابری در اعلامیه جهانی حقوق بشر 350
- تفاوت ها 350
- خلاصه 351
- مقدمه 355
- اشاره 355
- ماهیت خانواده 356
- حق ازدواج در اسلام 357
- حق ازدواج در اعلامیه جهانی حقوق بشر 358
- اشاره 358
- حق ازدواج در اعلامیه حقوق بشر اسلامی 358
- تحلیل ماده 16 اعلامیه جهانی حقوق بشر 359
- تفاوت ها 360
- مقدمه 365
- اشاره 365
- حقوق زن در اسلام 366
- حقوق زن در اعلامیه جهانی حقوق بشر 370
- تفاوت ها 370
- اشاره 376
- مقدمه 376
- حقوق کودک در اعلامیه جهانی حقوق بشر 380
- حقوق کودک در اعلامیه حقوق بشر اسلامی 380
- تفاوت ها 381
- خلاصه 382
- مقدمه 385
- اشاره 385
- حق کار و مالکیت در اسلام 386
- حق کار و مالکیت در اعلامیه حقوق بشر اسلامی 389
- حق کار و مالکیت در اعلامیه جهانی حقوق بشر 390
- تفاوت ها 391
- خلاصه 392
- مقدمه 396
- اشاره 396
- حق مشارکت سیاسی در اسلام 397
- اشاره 397
- 2-شورا 400
- 3-انتخاب 401
- اشاره 401
- الف)نقش مردم در حکومت پیامبر 401
- ب)نقش مردم در حکومت اولو الامر 402
- ج)نقش مردم در نظام ولایت فقیه 404
- حق مشارکت سیاسی در اعلامیه جهانی حقوق بشر 406
- حق مشارکت سیاسی در اعلامیه حقوق بشر اسلامی 406
- تفاوت ها 407
- اشاره 412
- مقدمه 413
- اشاره 413
- ماده 1 415
- ماده 3 416
- ماده 2 416
- ماده 4 417
- ماده 7 417
- ماده 5 417
- ماده 6 417
- ماده 8 418
- ماده 9 418
- ماده 10 418
- ماده 11 419
- ماده 13 419
- ماده 12 419
- ماده 14 420
- ماده 15 420
- ماده 17 420
- ماده 16 420
- ماده 19 421
- ماده 18 421
- ماده 20 422
- ماده 23 422
- ماده 21 422
- ماده 22 422
- ماده 24 423
- ماده 25 423
- اشاره 424
- مقدمه 424
- ماده 1 425
- ماده 2 425
- ماده 3 426
- ماده 6 426
- ماده 4 426
- ماده 7 426
- ماده 5 426
- ماده 12 427
- ماده 9 427
- ماده 8 427
- ماده 11 427
- ماده 10 427
- ماده 15 428
- ماده 14 428
- ماده 13 428
- ماده 16 428
- ماده 20 429
- ماده 21 429
- ماده 18 429
- ماده 19 429
- ماده 17 429
- ماده 23 430
- ماده 24 430
- ماده 22 430
- ماده 26 431
- ماده 25 431
- ماده 27 432
- ماده 29 432
- ماده 28 432
- ماده 30 433
- مقدمه 434
- اشاره 434
- بخش یک 435
- ماده 1 435
- ماده 2 435
- بخش دوم 435
- ماده 4 436
- ماده5 436
- ماده 3 436
- ماده 7 437
- ماده6 437
- بخش سوم 437
- ماده 8 438
- ماده 9 439
- ماده 10 439
- ماده 11 440
- ماده 13 441
- ماده 15 443
- ماده 14 443
- ماده 17 444
- بخش چهارم 444
- ماده 16 444
- ماده 19 445
- ماده 20 445
- ماده 18 445
- ماده 23 446
- ماده 24 446
- ماده 22 446
- ماده 27 447
- ماده 26 447
- ماده 28 448
- ماده 30 448
- ماده 29 448
- ماده 31 449
- مقدمه 450
- اشاره 450
- بخش دوم 451
- ماده 2 451
- بخش یک 451
- ماده 1 451
- ماده 3 452
- ماده 5 453
- ماده 6 454
- بخش سوم 454
- ماده 7 455
- ماده 8 455
- ماده 9 456
- ماده 10 457
- ماده 11 457
- ماده 12 457
- ماده13 458
- ماده 14 458
- ماده 15 460
- ماده 18 461
- ماده 17 461
- ماده 21 462
- ماده 22 462
- ماده 20 462
- ماده 24 463
- ماده 23 463
- ماده 25 464
- ماده 26 464
- ماده 28 465
- بخش چهارم 465
- ماده 29 465
- ماده 31 466
- ماده 30 466
- ماده 32 467
- ماده 34 467
- ماده 33 467
- ماده 35 468
- ماده 36 468
- ماده 37 468
- ماده 39 469
- ماده 40 469
- ماده 41 470
- ماده 42 472
- ماده 46 475
- بخش پنجم 475
- ماده 44 475
- ماده 45 475
- ماده 49 476
- بخش ششم 476
- ماده 48 476
- ماده 50 477
- ماده 51 477
- ماده 52 478
- ماده 53 478
- ماده 1 479
- اشاره 479
- ماده 2 480
- ماده 4 480
- ماده 3 480
- ماده 5 480
- ماده 7 481
- ماده 6 481
- ماده 8 481
- ماده 10 482
- ماده 11 482
- ماده 9 482
- ماده 12 483
- ماده 13 483
- ماده 14 484
- اشاره 485
- ماده 4 486
- ماده 3 486
- ماده 1 486
- ماده 2 486
- ماده 6 487
- ماده 5 487
- ماده 7 487
- ماده 8 488
- ماده 9 488
- ماده 10 488
- ماده 11 489
- الف)منابع فارسی 492
- اشاره 492
- منابع عربی 505
- اسناد حقوق بشر 507
متأسفانه در یک مغالطه آشکار،برخی اندیشمندان غربی،آزادی اندیشه را با آزادی عقیده خلط کرده اند و مرزهای آن را نادیده گرفته اند:
لازمه باز بودن ذهن و آمادگی برای برخورد با آراء این است که انسان آرای مخالف را هم ببیند،بررسی کند و بعد اظهار نظر کند.بعضی ها به جای کلمه«سعه صدر»کلمه«تساهل و تسامح»را به کار برده اند و این را به شکلی با آزادی عقیده پیوند داده اند که هر کس هر چه را قبول کند،عقیده او قابل احترام است.یکی بت می پرستد،یکی گاو می پرستد و یکی...،عقیده همه مورد احترام است و آن هم که خدا را می پرستد،عقیده اش مورد احترام است.این طرز تلقی را محافل حاکمه غربی برای این که مردم را به اندیشه ها و افکار مختلف مشغول بدارند،در میان مردم رسوخ داده اند.آنها می خواهند مردم را از بررسی مسائل بازدارند.آنها سعه صدر را بی قیدی در برخورد با مسائل علمی تلقی می کنند. (1)
منظور این است که قداست تفکر،هیچ ملازمه ای با قداست هر عقیده ای ندارد و از این راه نمی توان حرمت هر عقیده ای را اثبات کرد.حتی ممکن است عقیده ای از آن رو که ضد تفکر و تعقل است،از هیچ گونه فرصتی برخوردار نباشد و برای دست یابی به آزاداندیشی،مبارزه با آن عقیده ضروری باشد.
آزادی اندیشه و بیان در اسلام
اشاره
اسلام دین اندیشه و تفکر است.در آموزه های اسلامی،آزادی بیان از اهمیت والایی برخوردار است.تأکید فراوان قرآن کریم بر تفکر و ارج نهادن به متفکران و خردمندان (2)از یک سو،و مبارزه پی گیر پیامبر اعظم صلّی الله علیه و آله با هر نوع عامل بردگی
1- (1) .علی شریعتمداری،مقاله«روح علمی و سعه صدر در شخصیت حضرت رضا*»در مجموعه آثار دومین کنگره حضرت رضا*،ج1،ص171.به نقل از:محمد سروش،آزادی،عقل و ایمان،ص204.
2- (2) .تفسیر نمونه،ج24،ص329و330؛ج18،ص140؛ج3،ص321؛ج16،ص403 و ج24،ص128.