درسنامه حقوق بشر از دیدگاه اسلام صفحه 301

پیش از آن که از مردم نادان،پیمان برای طلب علم بگیرد،از دانایان پیمان بذل علم(تعلیم)را گرفته است؛زیرا علم پیش از جهل بوده است. (1)

1-کارکرد آزادی بیان

منطق قرآن این است که اگر آزادی بیان فراهم باشد،انسان ها با درک عمیق و تأمل کافی،قول احسن را برمی گزینند؛چون انسانِ رشدیافته هرگز بیانی را پیش از تدبر،تأیید یا رد نمی کند.چنین کسانی از بشارت الهی برخوردارند. (2)

به نظر علامه طباطبایی:

این گروه کسانی اند که مقصودشان درک حقیقت و رسیدن به رشد است.از این رو،در گفتار دیگران تأمل کرده و هیچ سخنی را به صرف شنیدن و به خاطر ناسازگاری با گرایش ها و تمایلات خود و پیش از فهم و تدبر،رد نمی کنند.آنان در گفته ها تدبر می کنند تا شاید حقی در آن بیابند،و این خصلت همان هدایت الهی است. (3)

«جان استوارت میل»در رساله آزادی می نویسد:

خاموش کردن عقیده یک شخص،محروم کردن همه آدمیان و زیان رساندن به همه آنهاست؛زیرا اگر این عقیده درست باشد،با از میان رفتن آن،آیندگان از منافع آن محروم خواهند ماند و اگر این عقیده درست نباشد،از نفعی که به همان اندازه مهم است،محروم خواهند ماند و آن نفع این است که سیمای حقیقت در برخورد با باطل روشن تر و زنده تر دیده می شود. (4)

امروزه،نیز مهم ترین استدلال فلسفی در دفاع از آزادی بیان و توجیه درج آن

1- (1) .اصول کافی،ج1،ص41-42.
2- (2) .زمر،آیه17.
3- (3) .تفسیر المیزان،ج18،ص250.
4- (4) .باقر انصاری،حقوق ارتباط جمعی،ص25.