درسنامه حقوق بشر از دیدگاه اسلام صفحه 309

در اثر اجرای این فریضه بزرگ اسلامی است که مهر،عاطفه،رأفت،رحمت،فداکاری،احساس سرنوشت مشترک و روحیه مسئولیت جمعی در جامعه شکوفا و حقوق بشر احیا می شود.

خلاصه

آزادی اندیشه و بیان به مثابه یک«حق»در همه نظام های حقوقی مطرح است.احترام به آزادی بیان،لازمه اصل آزادی اندیشه است.اطلاق«حق طبیعی»«حق اساسی»و«حق بشری»بر آزادی اندیشه و بیان،دلیلی بر اهمیت و نقش آن در تکامل حیات فردی و اجتماعی انسان است.

به رغم پندار غربیان،میان اندیشه و عقیده،رابطه عینیت برقرار نیست.نسبت منطقی میان آن دو«عموم و خصوص من وجه»است.درک تمایز اندیشه و عقیده،از نکات کلیدی این بحث به شمار می رود.

فلسفه اصلی آزادی اندیشه و بیان،فراهم آوردن زمینه تکامل شخصیت انسان،شکوفایی استعدادهای بالقوه فردی و تأمین سلامت مادی و معنوی جامعه است.گفت وگوی آزاد،زمینه ساز مشارکت سیاسی،انسجام ملی و سرانجام منجر به کشف حقیقت و پیشرفت اجتماعی می شود.

اسلام دین اندیشه و تفکر است.در آموزه های اسلامی،آزادی اندیشه و بیان از اهمیت والایی برخوردار است.تأکید فراوان قرآن کریم بر تفکر و ارج نهادن به خردمندان و مبارزه پیوسته پیامبر اعظم صلّی الله علیه و آله با هر نوع عامل بردگی فکری،شکستن زنجیرهای اسارت عقل و آزاد ساختن آن از خرافات،دلیل روشنی بر این مدعاست.منطق قرآن این است که اگر آزادی بیان فراهم باشد،انسان ها با درک عمیق و تأمل کافی،قول احسن را برمی گزینند؛چون انسان رشدیافته هرگز