- سخن ناشر 1
- مقدمه 12
- اشاره 12
- 1-عصر باستان 13
- 3-حاکمیت کلیسا 14
- 4-جنگ های صلیبی 15
- 5-حقوق بشر و پدیداری دولت مدرن 17
- 6-حمایت بین المللی از حقوق بشر 18
- 7-حمایت از انسان ها با اعطای حقوق بشر 19
- 8-حقوق بشر در قوانین اساسی 20
- 9-حقوق بشر در فاصله دو جنگ جهانی 22
- 10-حقوق بشر در منشور سازمان ملل متحد 24
- 11-تصویب اعلامیه جهانی حقوق بشر 25
- اشاره 30
- مقدمه 30
- 1-وضعیت حقوق بشر در آستانه ظهور اسلام از منظر قرآن کریم 31
- 4-تحولات حقوق بشر در تاریخ اسلام 39
- 5-اعترافات دانشمندان 43
- خلاصه 47
- اشاره 52
- مقدمه 52
- 1-تعریف فلسفی حقوق بشر 53
- اشاره 53
- تعریف حقوق بشر 53
- 2-تعریف جامعه شناسانه حقوق بشر 55
- 3-تعریف لیبرالیستی حقوق بشر 56
- 5-تعریف حقوق بشر در رویکرد دینی 57
- 4-تعریف اعلامیه جهانی از حقوق بشر 57
- چیستی حق 60
- اشاره 60
- 1-معنای لغوی حق 61
- ویژگی ها و لوازم حق 64
- اشاره 65
- 2-حق و حکم 65
- 1-حق و ملک 65
- 3-حق و تکلیف 66
- خلاصه 67
- حق از دیدگاه فقیهان 71
- مقدمه 71
- اشاره 71
- اشاره 71
- 2-حق به منزله ملکیت ضعیف 72
- 4-حق به منزله اعتبار خاص 73
- 3-حق به مثابه اختصاص 73
- اشاره 77
- 1-حق-ادعا 78
- 2-حق-آزادی 78
- 4-حق-مصونیت 79
- مبانی تقسیم حق 81
- 1-تقسیم حق،به لحاظ ارزش مالی 81
- اشاره 81
- 3-تقسیم حق،به اعتبار زمان پیدایش 83
- 4-تقسیم حق،به اعتبار مدت بقا 83
- 2-تقسیم حق،به اعتبار قلمرو 83
- 6-تقسیم حق،به اعتبار قابلیت زوال 84
- 5-تقسیم حق،به اعتبار زمان اجرا 84
- خلاصه 85
- اشاره 88
- مقدمه 88
- انسان در رویکرد مادی 91
- اشاره 91
- 1-رویکرد جامعه گرایانه 94
- 2-رویکرد فردگرایانه 96
- انسان در رویکرد توحیدی 98
- خلاصه 102
- اشاره 106
- مقدمه 106
- تعریف دین 107
- نظریه فرادینی بودن حقوق بشر 110
- اشاره 118
- اشاره 120
- 1-ادلّه عقلی 120
- ادله درون دینی بودن حقوق بشر 120
- 2-ادلّه نقلی 122
- خلاصه 125
- انسان گرایی 129
- اشاره 129
- مقدمه 129
- خویشتن مالکی 134
- فردگرایی 138
- علم گرایی 139
- خلاصه 140
- اشاره 145
- اشاره 145
- اصل خداباوری و آثار آن 145
- مقدمه 145
- 1-احساس وابستگی انسان به خدا 148
- 2-اثبات حقّ خدا(حقّ الله) 149
- اشاره 152
- 1-اعتقاد به جاودانگی انسان 154
- 2-آینده نگری 155
- 3-مراقبت و ضمانت 159
- اصل حکمت و پیامدهای آن 160
- اشاره 160
- 2-واقع نگری 161
- 1-تحقق کمال بیشتر 161
- اصل حقیقت گرایی و نتایج آن 162
- اشاره 162
- 1-پذیرش حقایق عینی 163
- اصل عدالت و آثار آن 165
- اشاره 165
- 1-تحقق جامعه آرمانی 166
- 2-تکامل اجتماعی 167
- اصل تلازم حق و تکلیف 168
- خلاصه 173
- مقدمه 179
- اشاره 179
- اشاره 180
- 1-حقوق طبیعی 180
- مبانی حقوق بشر 180
- 2-نظریه اثباتی 187
- اشاره 188
- دلایل نظریه حقوقی اسلام 188
- 1-دلیل عقلی 188
- 3-نظریه حقوقی اسلام 188
- 2-دلیل درون دینی 191
- اشاره 193
- منابع حقوق بشر 193
- 1-منابع حقوق بشر غربی 193
- خلاصه 198
- اشاره 202
- مقدمه 202
- اشاره 203
- 1-مفاد اعلامیه جهانی حقوق بشر 203
- انگیزه تدوین 204
- 1-انگیزه تدوین اعلامیه جهانی حقوق بشر 204
- اشاره 204
- 2-انگیزه تدوین اعلامیه حقوق بشر اسلامی 206
- اشاره 207
- 1-ارزش حقوقی اعلامیه جهانی حقوق بشر 207
- ارزش حقوقی 207
- شالوده نظری 211
- 1-شالوده نظری اعلامیه جهانی حقوق بشر 211
- 2-شالوده نظری اعلامیه حقوق بشر اسلامی 213
- اشاره 214
- رویکردها 214
- اشاره 215
- الف)غفلت از مبدء جهان هستی 215
- ب)غفلت از فرجام باوری 216
- 2-رویکرد اعلامیه حقوق بشر اسلامی 218
- جایگاه دین 219
- اشاره 219
- 1-جایگاه دین در اعلامیه جهانی حقوق بشر 219
- 2-جایگاه دین در اعلامیه حقوق بشر اسلامی 220
- اشاره 221
- 1-برهان پذیری اعلامیه جهانی حقوق بشر 221
- اشاره 223
- حق و تکلیف 223
- 2-برهان پذیری اعلامیه حقوق بشر اسلامی 223
- 2-حق و تکلیف در اعلامیه حقوق بشر اسلامی 224
- 1-بشر مورد نظر اعلامیه جهانی حقوق بشر 225
- اشاره 225
- بشر موضوع اعلامیه 225
- 2-بشر مورد نظر اعلامیه حقوق بشر اسلامی 226
- اشاره 227
- ملاک اعتبار و تفسیر 227
- 1-ملاک اعتبار و تفسیر اعلامیه جهانی حقوق بشر 227
- خلاصه 228
- 2-ملاک اعتبار و تفسیر اعلامیه حقوق بشر اسلامی 228
- اشاره 232
- مقدمه 232
- تعریف کرامت 233
- کرامت در اسلام 234
- 1-کرامت ذاتی 234
- اشاره 234
- 2-کرامت اکتسابی 236
- کرامت در اعلامیه حقوق بشر اسلامی 238
- تفاوت ها 239
- خلاصه 249
- اشاره 254
- مقدمه 254
- اشاره 255
- حق حیات در اسلام و آثار آن 255
- 1-حرمت قتل نفس محترمه 256
- 3-تشریع قصاص 258
- حق حیات در اعلامیه حقوق بشر اسلامی 259
- حق حیات در اعلامیه جهانی حقوق بشر 260
- تفاوت ها 261
- حق آزادی در اسلام 267
- اشاره 267
- مقدمه 267
- اشاره 267
- الف)آزادی تکوینی(فلسفی) 268
- اشاره 268
- اشاره 269
- 2-عوامل تحدیدکننده آزادی 269
- الف)کرامت انسانی 270
- ب)حقوق دیگران 270
- ج)حق خداوند 270
- 3-اسلام و نفی بردگی 271
- آزادی در اعلامیه حقوق بشر اسلامی 273
- تفاوت 274
- خلاصه 277
- اشاره 282
- مقدمه 282
- آزادی عقیده در اسلام 283
- ارتداد و آزادی عقیده 285
- آزادی عقیده در اعلامیه حقوق بشر اسلامی 289
- آزادی عقیده در اعلامیه جهانی حقوق بشر 289
- تفاوت ها 290
- خلاصه 291
- اشاره 296
- مقدمه 296
- رابطه اندیشه با عقیده 297
- آزادی اندیشه و بیان در اسلام 298
- اشاره 298
- 1-کارکرد آزادی بیان 301
- 2-قلمرو آزادی بیان 302
- آزادی اندیشه و بیان در اعلامیه جهانی حقوق بشر 305
- تفاوت ها 306
- خلاصه 309
- مقدمه 313
- اشاره 313
- امنیت در اسلام 314
- امنیت در اعلامیه حقوق بشر اسلامی 318
- اشاره 321
- تضمینات حقوقی امنیت 321
- 1-حق دسترسی به دادگاه عادلانه 321
- 2-اصل شخصی بودن مسئولیت 322
- 4-اصل برائت 322
- 3-اصل قانونی بودن جرم و مجازات 322
- 5-ممنوعیت شکنجه 323
- تفاوت ها 324
- خلاصه 325
- مقدمه 329
- اشاره 329
- حق تعلیم و تربیت در اسلام 330
- حق تعلیم و تربیت در اعلامیه حقوق بشر اسلامی 334
- اشاره 336
- 2-حق مالکیت فکری در اعلامیه جهانی حقوق بشر 338
- تفاوت ها 338
- 1-حق مالکیت فکری در اعلامیه حقوق بشر اسلامی 338
- خلاصه 339
- مقدمه 343
- اشاره 343
- حق برابری از دیدگاه اسلام 344
- 1-برابری در اصل انسانیت 344
- اشاره 344
- 3-برابری در اجرای قانون 346
- حق برابری در اعلامیه حقوق بشر اسلامی 349
- حق برابری در اعلامیه جهانی حقوق بشر 350
- تفاوت ها 350
- خلاصه 351
- مقدمه 355
- اشاره 355
- ماهیت خانواده 356
- حق ازدواج در اسلام 357
- اشاره 358
- حق ازدواج در اعلامیه جهانی حقوق بشر 358
- حق ازدواج در اعلامیه حقوق بشر اسلامی 358
- تحلیل ماده 16 اعلامیه جهانی حقوق بشر 359
- تفاوت ها 360
- مقدمه 365
- اشاره 365
- حقوق زن در اسلام 366
- حقوق زن در اعلامیه جهانی حقوق بشر 370
- تفاوت ها 370
- مقدمه 376
- اشاره 376
- حقوق کودک در اعلامیه حقوق بشر اسلامی 380
- حقوق کودک در اعلامیه جهانی حقوق بشر 380
- تفاوت ها 381
- خلاصه 382
- اشاره 385
- مقدمه 385
- حق کار و مالکیت در اسلام 386
- حق کار و مالکیت در اعلامیه حقوق بشر اسلامی 389
- حق کار و مالکیت در اعلامیه جهانی حقوق بشر 390
- تفاوت ها 391
- خلاصه 392
- اشاره 396
- مقدمه 396
- حق مشارکت سیاسی در اسلام 397
- اشاره 397
- 2-شورا 400
- 3-انتخاب 401
- الف)نقش مردم در حکومت پیامبر 401
- اشاره 401
- ب)نقش مردم در حکومت اولو الامر 402
- ج)نقش مردم در نظام ولایت فقیه 404
- حق مشارکت سیاسی در اعلامیه جهانی حقوق بشر 406
- حق مشارکت سیاسی در اعلامیه حقوق بشر اسلامی 406
- تفاوت ها 407
- اشاره 412
- مقدمه 413
- اشاره 413
- ماده 1 415
- ماده 3 416
- ماده 2 416
- ماده 5 417
- ماده 4 417
- ماده 6 417
- ماده 7 417
- ماده 8 418
- ماده 10 418
- ماده 9 418
- ماده 12 419
- ماده 11 419
- ماده 13 419
- ماده 17 420
- ماده 16 420
- ماده 14 420
- ماده 15 420
- ماده 18 421
- ماده 19 421
- ماده 23 422
- ماده 21 422
- ماده 20 422
- ماده 22 422
- ماده 24 423
- ماده 25 423
- اشاره 424
- مقدمه 424
- ماده 2 425
- ماده 1 425
- ماده 4 426
- ماده 7 426
- ماده 5 426
- ماده 6 426
- ماده 3 426
- ماده 8 427
- ماده 12 427
- ماده 9 427
- ماده 11 427
- ماده 10 427
- ماده 14 428
- ماده 15 428
- ماده 16 428
- ماده 13 428
- ماده 19 429
- ماده 18 429
- ماده 20 429
- ماده 17 429
- ماده 21 429
- ماده 24 430
- ماده 23 430
- ماده 22 430
- ماده 25 431
- ماده 26 431
- ماده 27 432
- ماده 29 432
- ماده 28 432
- ماده 30 433
- اشاره 434
- مقدمه 434
- بخش دوم 435
- ماده 2 435
- ماده 1 435
- بخش یک 435
- ماده 4 436
- ماده5 436
- ماده 3 436
- بخش سوم 437
- ماده6 437
- ماده 7 437
- ماده 8 438
- ماده 9 439
- ماده 10 439
- ماده 11 440
- ماده 13 441
- ماده 15 443
- ماده 14 443
- بخش چهارم 444
- ماده 16 444
- ماده 17 444
- ماده 20 445
- ماده 19 445
- ماده 18 445
- ماده 24 446
- ماده 23 446
- ماده 22 446
- ماده 26 447
- ماده 27 447
- ماده 28 448
- ماده 30 448
- ماده 29 448
- ماده 31 449
- مقدمه 450
- اشاره 450
- ماده 1 451
- بخش یک 451
- ماده 2 451
- بخش دوم 451
- ماده 3 452
- ماده 5 453
- بخش سوم 454
- ماده 6 454
- ماده 8 455
- ماده 7 455
- ماده 9 456
- ماده 10 457
- ماده 12 457
- ماده 11 457
- ماده13 458
- ماده 14 458
- ماده 15 460
- ماده 18 461
- ماده 17 461
- ماده 22 462
- ماده 20 462
- ماده 21 462
- ماده 24 463
- ماده 23 463
- ماده 26 464
- ماده 25 464
- ماده 28 465
- بخش چهارم 465
- ماده 29 465
- ماده 30 466
- ماده 31 466
- ماده 33 467
- ماده 34 467
- ماده 32 467
- ماده 37 468
- ماده 36 468
- ماده 35 468
- ماده 40 469
- ماده 39 469
- ماده 41 470
- ماده 42 472
- ماده 45 475
- ماده 46 475
- ماده 44 475
- بخش پنجم 475
- ماده 49 476
- ماده 48 476
- بخش ششم 476
- ماده 51 477
- ماده 50 477
- ماده 53 478
- ماده 52 478
- ماده 1 479
- اشاره 479
- ماده 4 480
- ماده 3 480
- ماده 5 480
- ماده 2 480
- ماده 8 481
- ماده 6 481
- ماده 7 481
- ماده 11 482
- ماده 9 482
- ماده 10 482
- ماده 12 483
- ماده 13 483
- ماده 14 484
- اشاره 485
- ماده 3 486
- ماده 4 486
- ماده 2 486
- ماده 1 486
- ماده 6 487
- ماده 7 487
- ماده 5 487
- ماده 8 488
- ماده 10 488
- ماده 9 488
- ماده 11 489
- الف)منابع فارسی 492
- اشاره 492
- منابع عربی 505
- اسناد حقوق بشر 507
قسط و عدل, از اهداف اصلی انبیای الهی به شمار می رود. (1)
اهداف و پیام های اصلی اسلام نشان می دهد که آموزه های این دین مقدس نقش بسیار موثری در ترویج حقوق بشر داشته و دارد؛چرا که فلسفه تشریع دین الهی ترویج توحید،هدایت انسان به سوی حق،دفاع از حقوق بشر و مبارزه با طاغوتیان ستمگر است.تلاش انبیای الهی برای تحقق عدالت اجتماعی و رفع امتیازات طبقاتی, از مهم ترین فرازهای تاریخ بشریت به شمار می رود.مبارزه ابراهیم خلیل علیه السلام در برابر نمرود،پیکار موسی علیه السلام در مقابل فرعون برای نجات بنی اسرائیل،تلاش حضرت عیسی علیه السلام در برابر انحراف دینی و استبداد مذهبی یهود و قیام حضرت محمد صلّی الله علیه و آله در مقابل مشرکان و بت پرستان, الگوهای تاریخ سازی اند که می توانند الهام بخش نهضت حقوق بشر در دوران معاصر قرار گیرند.
در نگاه منصفانه به سیر تاریخی حقوق بشر،بزرگ ترین سهم را باید به ادیان الهی, به ویژه اسلام داد.برای دست یابی به این حقیقت،باید زمینه های تاریخی حقوق بشر در مقاطع مختلف را مرور کرد.
1-وضعیت حقوق بشر در آستانه ظهور اسلام از منظر قرآن کریم
اهل فن و حتی کسانی که اندک اطلاعی از اسلام و سیر تکاملی انقلاب اسلامی دارند, می دانند که طرح مباحث حقوق بشر از دیدگاه اسلام, جنبه انفعالی در برابر تفکر حقوقی و سیاسی غرب ندارد.با مراجعه به منابع اصیل اسلامی و تاریخ تحولات اجتماعی و سیاسی کشورهای اسلامی می توان دیدگاه اسلام در زمینه حقوق بشر را به خوبی دریافت و به این حقیقت پی برد که حقوق بشر در عرصه نظر و عمل همواره مورد اهتمام فقهای مسلمان بوده است.اصول و اندیشه هایی مانند حق زندگی،کرامت
1- (1) .حدید،آیه25:لَقَدْ أَرْسَلْنا رُسُلَنا بِالْبَیِّناتِ وَ أَنْزَلْنا مَعَهُمُ الْکِتابَ وَ الْمِیزانَ لِیَقُومَ النّاسُ بِالْقِسْطِ.