درسنامه حقوق بشر از دیدگاه اسلام صفحه 351

و برابری در مراجعه به دادگاه مستقل،از موارد اشتراک و مورد تأکید اسلام و هر دو اعلامیه حقوق بشری است.با وجود این،تمایزاتی میان دو رویکرد اسلامی و غربی وجود دارد که مهم ترین آنها عبارتند از:

1.در رویکرد اسلامی،اصل برابری در انسانیت،منشأ توحیدی دارد و به آسانی قابل تبیین است؛اما در رویکرد غربی که رویکرد مادی دارد،اصل برابری در انسانیت،توجیه منطقی ندارد.

2.بر اساس تعبیر اعلامیه حقوق بشر اسلامی،مردم در برابر شرع مساوی اند که ریشه در اراده شارع دارد؛اما از نظر اعلامیه جهانی حقوق بشر،مردم در برابر قانون مساوی اند که تابع خواست دولت یا مردم است.هر کدام از رویکردها پیامدهای خاص خود را دارد.

3.در رویکرد اسلامی،تفاوت های حقوقی محدودی میان زن و مرد تشریع شده است؛مانند امامت،قضاوت و مرجعیت که اختصاص به مردان دارد.اما در رویکرد غربی،برابری مطلق حقوق و تکالیف تأکید شده است.

خلاصه

بنابر اصل برابری،همه انسان ها دارای حقوق و تکالیف یکسان هستند و قانون درباره همه افراد جامعه،باید بدون تبعیض اجرا شود.اصل برابری انسان ها نه تنها ضمانت اصلی حقوق و آزادی های فردی است؛بلکه از شرایط اصلی تحقق عدالت اجتماعی نیز به شمار می رود.تا هنگامی که این اصل در جامعه رعایت نشود،اختلافات طبقاتی همچنان زمینه ساز ظلم و بی عدالتی خواهد بود.

به رغم گذشته تاریک جوامع بشری در زمینه حق برابری،اقدامات داخلی و بین المللی معاصر در راستای حمایت از اجرای این اصل،مایه امیدواری است.