درسنامه حقوق بشر از دیدگاه اسلام صفحه 55

نیست.در اعلامیه جهانی حقوق بشر،میان مباحث فلسفی و حقوقی خلط شده است.بعضی از حقوق مندرج در اعلامیه،به دلیل ذاتی بودن آنها باید از اعلامیه حذف شود؛چون ذات و ذاتیات از مقولات فلسفی است و نه حقوقی. (1)از همه مهم تر،ذاتی بودن حقوق بشر نسبت به انسان،اصول آن را نه تنها از قلمرو نفی خارج می سازد،حتی امکان اثبات و قانون گذاری درباره آن را نیز ناممکن می سازد؛زیرا ذاتیات قابل نفی و اثبات و جعل و قرارداد نیستند.

د)اگر دکترین را به مسائل نظری اختصاص دهیم که با نوعی گزینش منطقی و استدلالی و حتی مطالعه تطبیقی همراه باشد،باید حقوق بشر را به لحاظی که گفته شد«غیر دکترین»تلقی کرد؛زیرا در اصول آن هیچ گونه گزینشی امکان پذیر نمی باشد؛چون اختلاف نظری در آن وجود ندارد تا گزینه های متفاوتی فرض شده و بهترین آنها انتخاب گردد.

2-تعریف جامعه شناسانه حقوق بشر

«حقوق بشر مجموعه قواعد شناخته شده ای است که در رابطه با رشد شخصیت انسان ضروری بوده و نقش حیاتی دارد.بنابراین،حس حقوق بشر باید در افراد بشر بیدار شود تا ببینند چگونه زنجیرهای اسارت را از دست و پای خود بکشند». (2)

این تعریف در نقطه مقابل تعریف اول که تعریف بسته ای از حقوق بشر ارائه می دهد،قرار می گیرد.در این نگاه،حقوق بشر مفهومی گسترده تر از اعلامیه جهانی حقوق بشر دارد.تعبیر«شناخته شده»که در تعریف به کار رفته،نشانگر رعایت انصاف است و حقوق بشر را محدود به اعلامیه نمی کند و راه را برای