درسنامه حقوق بشر از دیدگاه اسلام صفحه 60

6-تعریف پیشنهادی

حقوق بشر عبارت از مجموعه حق هایی است که از سوی مقام باصلاحیت در راستای کمال انسان،از آن جهت که انسان است،وضع و تضمین شده است؛مانند حق حیات،حق مساوات،حق آزادی،حق تعلیم و تربیت،حق مالکیت و...مقام باصلاحیت،بنابر تفاوت دیدگاه ها متفاوت خواهد بود.اراده تشریعی خداوند در نظام حقوقی اسلام،طبیعت در نظریه حقوق طبیعی،اراده دولت یا مردم در مکتب تحققی یا اثباتی به مثابه مرجع باصلاحیت در وضع حقوق بشر قابل طرح و بحث می باشد.

تبیین حقوق بشر،بر اساس تعریف پیشنهادی،فرع بر تبیین دو مفهوم«حق»و«بشر»می باشد.

چیستی حق

اشاره

نخستین پرسشی که در مباحث حقوق بشر در اذهان تداعی می کند،مربوط به چیستی حق است؛پرسشی به ظاهر ساده،اما نیازمند تحلیل عمیق که همواره دغدغه حکیمان،فقیهان و حقوق دانان بوده است.وجه عمیق بودن این پرسش آن است که پرسش های اساسی دیگری را به دنبال دارد.آیا حق از ویژگی های ذاتی انسان است؟از چه زمانی انسان دارای حق می شود؟چه کسی حق را به انسان داده است؟مرجع باصلاحیت تعیین کننده حق کیست؟چگونه و با چه ترتیبی حق را اعطا می کند؟آیا حقوق را می توان سلب کرد؟چگونه؟و پرسش های متعدد دیگر. (1)

در گذشته،مباحث حقوقی و سیاسی،وظیفه محور بود.تحولات سده هفدهم و هجدهم اروپا موجب تغییرات جدی و عمیق در ساختار حقوق گردید و حق