درسنامه حقوق بشر از دیدگاه اسلام صفحه 83

که از انجام کار معینی خودداری کند؛مانند این که فردی تعهد کند که در فلان کار،با دیگری رقابت نکند.

2-تقسیم حق،به اعتبار قلمرو

حق به این اعتبار،دو نوع است:

الف)حق مطلق: حقی که در برابر تمامی افراد است و همه ملزم به رعایت آن هستند.تمام حقوق عینی از این نوع است؛مانند حق مالکیت.

ب)حق نسبی: حقی که برای شماری از اشخاص ایجاد تکلیف می کند.حقوق دینی از این گونه است.

3-تقسیم حق،به اعتبار زمان پیدایش

به این اعتبار دو نوع حق قابل تصور است:

الف)حق معلق: حقی که افزون بر پیدایش سبب،نیازمند تحقق امری دیگری نیز می باشد؛مانند این که شخصی خانه اش را به دیگری وصیت کند و موصی له هم آن را بپذیرد.در این صورت،مالکیت موصی له،معلق بر فوت موصی است.

ب)حق منجز: حقی که با پیدایش سبب تحقق می یابد و بستگی به عامل دیگری ندارد؛مانند اثبات حق مالکیت پس از تحقق ایجاب و قبول.

4-تقسیم حق،به اعتبار مدت بقا

حق از نظر مدت بقا به دو دسته تقسیم می شود:

الف)حق دایم: حقی که زمانمند نیست؛مانند حق مالکیت که حتی با فروش یا فوت نیز پایان نمی پذیرد؛بلکه مالکیت به مشتری یا ورثه منتقل می شود.