شبهات روزآمد صفحه 434

*شبهه

6 - چرا قرآن کریم می فرماید شما را از بسیاری از موجودات برتری دادیم مگر انسان اشرف مخلوقات نیست ؟

*توضیح

(وَ لَقَدْ کَرَّمْنا بَنِی آدَمَ وَ حَمَلْناهُمْ فِی الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ وَ رَزَقْناهُمْ مِنَ الطَّیِّباتِ وَ فَضَّلْناهُمْ عَلی کَثِیرٍ مِمَّنْ خَلَقْنا تَفْضِیلاً)1 ؛ «و به یقین فرزندان آدم را گرامی داشتیم و آنان را در خشکی و دریا، (بر مرکب ها) سوار کردیم و آنان را از پاکیزه ها روزی دادیم و ایشان را بر بسیاری از کسانی که آفریدیم، کاملًا برتری دادیم».

در مورد آیه فوق چند دیدگاه قابل ذکر است.

اول. مقصود از «کثیر» در آیه جمیع است.

برخی از مفسران بر این عقیده هستند که کلمه کثیر در این آیه به معنی جمیع است و لذا معنای آیه این می شود که ما انسان را بر همه موجودات برتری دادیم که با این بیان سوال شما به کلی مرتفع می باشد.

در تفسیر مجمع البیان چنین می خوانیم: مقصود از «کثیر» جمیع است. یعنی ما اولاد آدم را بر مخلوقات دیگر، که بسیارند، برتری داده ایم. نمونه آن در محاورات عرفی بسیار است. مثلاً جاه و مقام پهناور خود را به او بخشیدم و حریم منیع خود را برای او مباح کردم. مقصود این است که همه جاه و مقام خود را بخشیدم و همه حریم خود را مباح کردم، نه قسمتی از آن ها را.(1)

در تفسیر نمونه در همین رابطه چنین می خوانیم.

بعضی از مفسران آیه فوق را دلیل بر فضیلت فرشتگان بر کل بنی آدم