چشم پزشکی در دوره اسلامی صفحه 101

عبری به آلمانی ترجمه کرده اند.(1)

البصر و البصیره

این کتاب به ثابت بن قره منسوب بوده است؛ پس از آن باید از کتاب البصر و البصیره یاد کرد که مایرهف و پروفر آن را به آلمانی ترجمه کردند. اما از آنجا که نام رازی در این کتاب ذکر شده است، مایرهف پس از بررسی و تطبیق آن، به درستی انتسابش را به ثابت بن قره رد کرد و اعلام داشت که این اثر تلخیصی از کتاب المنتخب فی علاج امراض العین از چشم پزشک نامدار، عمار موصلی است، که بیش از یک سده پس از ثابت بن قره می زیسته است، اما اینکه مایرهف گفته است این کتاب باید پس از 320ق پدید آمده باشد، دقیق نیست؛ و بهتر آن است که گفته شود پس از 400ق یعنی پس از مرگ عمار موصلی تلخیص و تدوین شده است.(2)

کتاب التصریف لمن عجز عن التألیف

از ابوالقاسم خلف ابن عباس زهراوی (درگذشت 404ق/1013م) است. او بعضی از جراحی ها و آلات جراحی چشم را گزارش کرده است. به سبب دانش و مهارت زهراوی در جراحی، این اوصاف از اهمیت خاص برخوردار است. هیرشبرگ این مطالب از کتاب را به طور عالمانه شرح و تحلیل(3)

کرده است.(4)

مفتاح الطب و منهاج الطلاب

نوشته ابن هندو (درگذشت 41 یا 420ق) است. او در بخشی از این کتاب، که

1- . همان، ص310.
2- . همان، ص311.
3- . Geschichte der Augenheikunde, XIII/117-119.
4- . همان، ص311.