- مقدمه 1
- اشاره 5
- اشاره 52
- یوحنا بن ماسویه 54
- ابن رَبَن طبری 55
- ابن بختیشوع 57
- خلف الطولونی 57
- زکریای رازی 58
- ابن سیار 60
- احمد طبری 61
- بُخاری 62
- اهوازی، علی بن عباس 63
- جبرائیل بن بختیشوع 65
- ابن مَندویه 65
- ابومنصور موفق هروی 67
- ابن هندو 70
- عمار موصلی 72
- ابن سینا 73
- جرجانی، اسماعیل بن حسن 78
- ابن زُهْر، عبدالملک 83
- ابن الیاس شیرازی 88
- داود انطاکی 89
- نَجیب سمرقندی 89
- طیباتی، فرزاد 90
- اشاره 92
- العشر فی مقالات فی العین 94
- معرفه محنه الکحالین 94
- المسائل فی العین 95
- تعریف امراض العین 95
- الحاوی 96
- فردوس الحکمه 97
- امراض العین 97
- المعالجات البقراطیه 98
- الابنیه عن حقایق الادویه 98
- النهایه و الکفایه 98
- ما الفارق او الفرق 98
- هدایه المتعلمین 99
- کتاب الطب الملکی یا الصناعه الطبیه 99
- عصب العین 100
- المنتخب 100
- البصر و البصیره 101
- مفتاح الطب و منهاج الطلاب 101
- کتاب التصریف لمن عجز عن التألیف 101
- تذکره الکحالین 102
- القانون 102
- نور العین یا نور العیون 103
- ذخیره خوارزمشاهی 103
- الکافی فی الکحل 104
- العمده فی الجراحه 104
- منابع سده هفتم و هشتم 104
- نور العیون و جامع الفنون 105
- کتب سده نهم 106
- اشاره 108
- کتاب العین، المعروف بدغل العین 113
- کتاب تشریح العین و اشکالها و مداواه اعلالها 115
- تذکره الکحّالین 117
- کتاب المنتخب فی علم العین و عللها و مداواتها بالادویه و الحدید 120
- کتاب فی ترکیب العین و عللها و علاجها علی رأی ابقراط و جالینوس 129
- کتاب البصر و البصیره فی علم العین و عللها و مداواتها 131
- فی تشریح العین 132
- صلاح الصّحاح فی حفظ الصحه 144
سنه 539 [و یک جا 540] للهجره و هو الیوم من ایلون سنه 457 لذی القرنین الاسکندر الرومی الیونانی» است. این نسخه نفیس، قدیمی ترین نسخه در دست از آثار مندرج در این مجموعه است که به خط نسخ قدیم نگارش شده است و تصاویر بسیار نفیس و زیبایی در تشریح چشم دارد که از نظر مطالعات تاریخ چشم پزشکی بسیار حائز اهمیت و در نوع خود بی نظیر هستند.
چنان که ذکر شد، از دغل العین، جز این نسخه، نسخه ای در حلب است؛ امّا نسخه تیمور پاشای قاهره قدیمی تر از نسخه حلب است. با توجه به ساییدگی و افتادگی حاشیه های نسخه در برخی اوراق، درمواردی کار تصحیح با مشکل مواجه شده است و این مواردی را با نقطه چین (...) مشخص کرده ایم.
همچنین از کتاب معرفه محنه الکحّالین نیز نسخه ای در لنینگراد، کتابخانه گرگوار چهارم، نگهداری می شود و به احتمال زیاد، نسخه تیمور پاشای قاهره از آن اقدم است.
صلاح الصّحاح فی حفظ الصحه
صلاح الصّحاح فی حفظ الصحه(1)
نوشته تاج الزمان افضل الدین احمد حامد کوهبنانی کرمانی، (درگذشت پس از 615ق) از فضلا و نویسندگان بزرگ و برجسته کرمان در اواخر قرن ششم و اوایل قرن هفتم هجری است. بیشتر او را با کتاب های تاریخی اش می شناسیم. معروف ترین کتابش، عقدالعلی للموقف الاعلی(2) است و از دیگر آثار او می توان به: بدایع الازمان فی وقایع کرمان، والمضاف الی بدایع الازمان فی وقایع کرمان اشاره کرد.
آنچه از حیات وی بایست، استاد دکتر باستانی پاریزی در مقدمه عالمانه ای که برای عقدالعلی للموقف الاعلی افضل نگاشته اند، ایراد فرموده اند. وی زمان سلطنت طغرل شاه، از سلاجقه کرمان (متوفی 565ه- ق.)، اتابک محمد بزقش (متوفی 592ه- ق.)، ملک ارسلان بن طغرل شاه و دیگران امرای کرمان در این برهه را درک کرده و با آنها مراودت و مجالست داشته و در دربار ایشان صاحب
1- مجموعه ده رساله پزشکی، ص 16-17.
2- . این کتاب در سال 1311 برای اولین بار به تصحیح استاد مرحوم علی عامری نائینی به چاپ رسید و در سال 2536 شاهنشاهی برای بار دوم، همان تصحیح، توسط دانشگاه کرمان با مقدمه استاد باستانی پاریزی به چاپ رسید.