- مقدمه 1
- اشاره 5
- اشاره 52
- یوحنا بن ماسویه 54
- ابن رَبَن طبری 55
- خلف الطولونی 57
- ابن بختیشوع 57
- زکریای رازی 58
- ابن سیار 60
- احمد طبری 61
- بُخاری 62
- اهوازی، علی بن عباس 63
- جبرائیل بن بختیشوع 65
- ابن مَندویه 65
- ابومنصور موفق هروی 67
- ابن هندو 70
- عمار موصلی 72
- ابن سینا 73
- جرجانی، اسماعیل بن حسن 78
- ابن زُهْر، عبدالملک 83
- ابن الیاس شیرازی 88
- داود انطاکی 89
- نَجیب سمرقندی 89
- طیباتی، فرزاد 90
- اشاره 92
- العشر فی مقالات فی العین 94
- معرفه محنه الکحالین 94
- المسائل فی العین 95
- تعریف امراض العین 95
- الحاوی 96
- امراض العین 97
- فردوس الحکمه 97
- المعالجات البقراطیه 98
- ما الفارق او الفرق 98
- الابنیه عن حقایق الادویه 98
- النهایه و الکفایه 98
- کتاب الطب الملکی یا الصناعه الطبیه 99
- هدایه المتعلمین 99
- عصب العین 100
- المنتخب 100
- البصر و البصیره 101
- مفتاح الطب و منهاج الطلاب 101
- کتاب التصریف لمن عجز عن التألیف 101
- تذکره الکحالین 102
- القانون 102
- ذخیره خوارزمشاهی 103
- نور العین یا نور العیون 103
- الکافی فی الکحل 104
- العمده فی الجراحه 104
- منابع سده هفتم و هشتم 104
- نور العیون و جامع الفنون 105
- کتب سده نهم 106
- اشاره 108
- کتاب العین، المعروف بدغل العین 113
- کتاب تشریح العین و اشکالها و مداواه اعلالها 115
- تذکره الکحّالین 117
- کتاب المنتخب فی علم العین و عللها و مداواتها بالادویه و الحدید 120
- کتاب فی ترکیب العین و عللها و علاجها علی رأی ابقراط و جالینوس 129
- کتاب البصر و البصیره فی علم العین و عللها و مداواتها 131
- فی تشریح العین 132
- صلاح الصّحاح فی حفظ الصحه 144
برای مطالعه بیشتر به این منابع مراجعه شود:
اخبار الحکماء، قفطی، به کوشش یولیوس لیپرت، لایپزیک، 1902م؛ الفهرست، ابن ندیم، ترجمه و به کوشش رضا تجرد، تهران، 1350؛ عیون الانباء فی طبقات الاطباء، ابن ابیاصیبعه، به کوشش نزار رضا، بیروت، 1965م؛ الاعلام، زرکلی، بیروت، دارالعلم للملایین، 1986م.
ابن رَبَن طبری
(درگذشت 247 یا 260ق)، چشمپزشک، نویسنده، داروشناس ایرانی سده 3ق.
ابوالحسن علی بن سهل، معروف به ابن ربن طبری، آشنا به علوم دینی، پزشک داروشناس مشهور ایرانی سده 3ق/9م. مهمترین آگاهیهایی که درباره زندگی او در دست است، اطلاعاتی است که خود در دو کتاب فردوس الحکمه و الدین و الدوله آورده است. مآخذ دیگری که به شرح احوال وی پرداختهاند، تاریخ تولد و درگذشت، زادگاه، نام دقیق او و پدرش و حتی آیین او را به روشنی نیاورده و از آن به تسامح گذشتهاند. خاندان ابن ربن در خراسان و عراق به علم و فضل شهرت داشتند. تولد ابن ربن گویا در اواخر روزگار ابوجعفر منصور خلیفه عباسی (136-158ق/ 753-775م) و یا اوایل خلافت مهدی عباسی (158-169ق/ 775-785م) بوده است. در تاریخ درگذشت او نیز اختلاف وجود دارد. زرکلی او را متوفای 247ق/861م و بغدادی 260ق دانسته است. اگرچه تاریخ تولد و وفات او به درستی معلوم نیست، اما به سبب همزمانی او با متوکل عباسی میتوان گفت که وی تا اواخر نیمه اول سده 3ق زنده بوده است.
«ربن» و «راب» از القاب روحانیون یهود است، از این رو بعضی او را یهودی دانستهاند. به همین سبب بیشتر کسانی که شرح حال او را نوشتهاند، به عنوان پزشکی که قبلاً یهودی بوده است، از او نام بردهاند، اما وی خود در کتاب الدین و الدوله آورده است که ابتدا مسیحی بوده و سپس با غور و تعمق در اندیشههای اسلامی و معانی قرآنی به اسلام گرویده است. مورخان بزرگی چون طبری نیز بر مسیحی بودن او تصریح کردهاند.