- سخن ناشر 1
- اشاره 14
- اشاره 16
- مفهوم شناسی سازوکار بانکداری اسلامی 17
- از بانکداری سنتی تا بانکداری اسلامی 18
- الف)شکل گیری صرافی ها 18
- ب)آغاز وام دهی 18
- اشاره 18
- د)طرح ایده بانک داری بدون ربا 19
- ج)گسترش بانک داری ربوی 19
- و)احیای ایده بانک داری اسلامی 20
- مفهوم سازوکار بانکداری اسلامی 20
- شیوه مهندسی سازوکارهای بانکداری متعارف 22
- شیوه های مهندسی سازوکارهای بانکی 22
- شیوه های مهندسی سازوکارهای بانکداری اسلامی 23
- اشاره 23
- ب)مهندسی ایستا 24
- ج)مهندسی پویا 25
- دو رویکرد در بررسی سازوکار بانکداری اسلامی 26
- اشاره 26
- اشاره 27
- مراحل ارزیابی سازوکار بانک داری اسلامی در رویکرد تطبیق پذیری فقهی 27
- اشاره 28
- مراحل ارزیابی سازوکار بانک داری اسلامی در رویکرد مهندسی مالی اسلامی 28
- ب)رویکرد مهندسی نظام مالی 28
- مقایسه دو رویکرد تطبیق پذیری فقهی و سیستمی 32
- خلاصه 33
- کلمات کلیدی 33
- منابع پیشنهادی 34
- موضوعاتی برای پژوهش 34
- پرسش 34
- اشاره 36
- اشاره 39
- مفهوم و چیستی سپرده بانکی 40
- سپرده دیداری 41
- شیوه های سپرده پذیری در بانکداری متعارف 41
- سپرده پس انداز 42
- سپرده مدت دار(ثابت) 43
- ویژگی های سپرده های بانکی متعارف 44
- ماهیت حقوقی سپرده های بانکی در کشورها 45
- ماهیت فقهی سپرده های بانکی 46
- اشاره 46
- ودیعه ناقص 51
- عاریه 52
- اجاره 53
- عقد جدید 54
- شیوه های سپرده پذیری در بانک های اسلامی 57
- اشاره 57
- سپرده دیداری 58
- سپرده پس انداز 58
- سپرده سرمایه گذاری عام 59
- سپرده سرمایه گذاری خاص 59
- سپرده سرمایه گذاری کوتاه مدت ویژه 60
- سپرده سرمایه گذاری بلندمدت 60
- سنخ شناسی سپرده ها در بانک های اسلامی 61
- اشاره 61
- سپرده های سرمایه گذاری عام و خاص 61
- سپرده های کوتاه مدت و بلندمدت 61
- سپرده های غیرسرمایه گذاری و سرمایه گذاری 61
- خلاصه 62
- کلمات کلیدی 63
- پرسش 64
- موضوعاتی برای پژوهش 64
- منابع پیشنهادی 65
- اشاره 66
- سپرده دیداری(حسابات الائتمان) 67
- اشاره 67
- اشاره 67
- انواع سپرده های غیرسرمایه گذاری در بانکداری اسلامی 67
- ویژگی های سپرده دیداری 67
- سپرده پس انداز(حسابات التوفیر) 68
- اشاره 68
- ویژگی های سپرده پس انداز 69
- ماهیت فقهی سپرده های دیداری و پس انداز 69
- نقاط تمایز سپرده های غیرسرمایه گذاری در بانک های اسلامی و متعارف 70
- تشابه سپرده های غیرسرمایه گذاری در بانک های اسلامی و متعارف 70
- قالب فقهی سپرده های غیرسرمایه گذاری در بانک های اسلامی 71
- ودیعه همراه با اذن تصرف 72
- قرض 74
- قرض الحسنه 75
- خلاصه درس 78
- کارکرد سپرده های غیرسرمایه گذاری در بانک های اسلامی 78
- پرسش 79
- کلمات کلیدی 79
- موضوعاتی برای پژوهش 80
- منابع پیشنهادی 80
- اشاره 81
- الگوی وکالتی 82
- انواع سپرده سرمایه گذاری در الگوی وکالتی 84
- سپرده سرمایه گذاری کوتاه مدت 84
- سپرده سرمایه گذاری بلندمدت 85
- 1-وکالت عام 86
- عناصر الگوی وکالتی 86
- اشاره 86
- 3-استمرار 87
- 2-گروهی بودن 87
- الگوی مضاربه مشترک 88
- 1-گروهی بودن(مشترک بودن) 90
- اشاره 90
- عناصر مضاربه مشترک 90
- 2-استمرار 91
- 3-توالی مضاربه 95
- 4-توسعه مضاربه 96
- تفاوت های مضاربه مشترک و مضاربه متعارف 96
- الگوی مشارکتی 99
- خلاصه 101
- کلمات کلیدی 102
- پرسش 102
- موضوعاتی برای پژوهش 103
- منابع پیشنهادی 103
- اشاره 104
- سازوکار توزیع سود در بانکداری متعارف 105
- سازوکار توزیع سود در بانکداری اسلامی 105
- سازوکار توزیع سود و زیان در الگوی وکالتی 106
- اصول کلی 106
- هزینه به کارگیری وجوه 107
- اشاره 109
- زمان حسابرسی و پرداخت سود 109
- سرمایه مستحق سود 109
- شروط قرارداد 110
- پرداخت سود علی الحساب 111
- ابهامات محاسباتی سود علی الحساب و قطعی 112
- اشاره 112
- الف)وابستگی معکوس حق الوکاله به زمان سپرده گذاری 112
- ب)مصالحه در تعیین نرخ سود 115
- اشاره 118
- سازوکار توزیع سود و زیان در الگوی مضاربه مشترک 118
- .ب)حساب مقابله با ریسک های سرمایه گذاری های مشترک 119
- الف)توزیع سود و زیان سرمایه گذاری های مشترک 119
- ج)چگونگی تقسیم سود سرمایه گذاری های مشترک 121
- د.)چگونگی توزیع زیان در سرمایه گذاری های مشترک 125
- مقایسه دو الگوی توزیع سود و زیان 127
- الف)چگونگی توزیع زیان 127
- اشاره 127
- ب)چگونگی توزیع سود 128
- بررسی عملکرد بانک های اسلامی در توزیع سود و زیان سپرده های سرمایه گذاری 132
- سود واقعی منفی سپرده ها 132
- عدم نوسان سود سپرده ها 135
- قطعیت یافتن سود علی الحساب 138
- استخراج شده از جدول(44) 140
- خلاصه 142
- کلمات کلیدی 143
- پرسش 143
- منابع پیشنهادی 144
- موضوعاتی برای پژوهش 144
- اشاره 145
- اشاره 147
- اشاره 148
- مفهوم شناسی قراردادهای مالی اسلامی 148
- عقد و ایقاع 148
- قراردادهای مطلق و مشروط 149
- قراردادهای صحیح و فاسد 151
- قرارداد غیرانتفاعی 152
- سنخ شناسی قراردادهای بانکی اسلامی 152
- انواع و ویژگی های قرارداد غیرانتفاعی 152
- اشاره 152
- اشاره 152
- ب)قرارداد غیرمعوضه 153
- اشاره 153
- قرارداد مبادله ای 153
- اشاره 154
- انواع قرارداد مبادله ای 154
- ج)قرارداد حق العمل کاری(جعاله) 156
- ویژگی های مشترک قراردادهای مبادله ای 157
- نقاط تمایز قراردادهای مبادله ای 158
- اشاره 160
- قراردادهای مشارکتی 160
- الف)قراردادهای شرکت 160
- انواع و ویژگی های قرارداد مشارکتی 160
- ج)قراردادهای مزارعه و مساقات 161
- نقاط تمایز قراردادهای مشارکتی 162
- ویژگی های قراردادهای مشارکتی 162
- قراردادهای عام 163
- اشاره 163
- الف)قرارداد صلح 163
- اقتضائات عقود در تأمین انواع مختلف نیازهای مالی 167
- اقتضائات عقود در تأمین مالی انواع نیازها 168
- الف)سنخ شناسی متقاضیان تأمین مالی 169
- اقتضائات عقود در تأمین مالی آن 169
- اشاره 169
- تأمین مالی افراد ناتوان در پرداخت اصل تسهیلات و سود 170
- اقتضائات عقود در تأمین مالی انواع مختلف متقاضیان تأمین مالی 170
- تأمین مالی متقاضیان دارای توان بازپرداخت اصل تسهیلات 171
- اقتضائات عقود و عملکرد بانک های اسلامی 173
- تأمین مالی متقاضیان دارای توان بازپرداخت تسهیلات همراه با سود 173
- خلاصه 176
- کلمات کلیدی 176
- پرسش 177
- موضوعاتی برای پژوهش 177
- منابع پیشنهادی 178
- اشاره 179
- شیوه های تأمین مالی غیر انتفاعی در بانک های اسلامی 180
- مفهوم شناسی قرض و قرض الحسنه در قرآن و روآیات 181
- اقتضائات تأمین مالی قرض الحسنه 181
- جهت گیری های کلی در زمینه قرض الحسنه 184
- 1-تشویق به عرضه 184
- اشاره 184
- 2-برتری نسبت به صدقه 185
- 3-انذار از عدم عرضه 186
- 4-تشویق به بازپرداخت 187
- 5-کنترل تقاضا 188
- ویژگی های اساسی قرض الحسنه 190
- شیوه های پرداخت تسهیلات قرض الحسنه در بانک های اسلامی 191
- منابع تأمین مالی تسهیلات قرض الحسنه 194
- کارمزد تسهیلات قرض الحسنه 196
- وثایق و تضمینات 198
- تسهیلات غیرمعوضه 199
- بررسی عملکرد تأمین مالی غیر انتفاعی در بانک های اسلامی 200
- مشکلات حقوقی و انگیزشی در گسترش تسهیلات قرض الحسنه 201
- خلاصه 203
- پرسش 204
- کلمات کلیدی 204
- منابع پیشنهادی 205
- موضوعاتی برای پژوهش 205
- اشاره 206
- 2-انوع مختلف تأمین مالی مبادله ای 207
- عقود مبادله ای 207
- 1-مفهوم شناسی تأمین مالی مبادله ای 207
- اشاره 207
- 4-نقاط تمایز و تشابه تأمین مالی ربوی و مبادله ای 211
- 5-نیازسنجی تأمین مالی مبادله ای در بانک داری اسلامی 214
- بررسی شیوه های مختلف تأمین مالی مبادله ای 216
- 1-مرابحه ساده(بسیط) 216
- اشاره 216
- اشاره 221
- 3-فروش اقساطی 221
- دلایل مخالفان فروش اقساطی 222
- نظریات فقهای شیعه در زمینه فروش مرابحی و اقساطی 228
- زمینه های تأمین مالی فروش اقساطی 231
- دو شیوه عملیاتی فروش اقساطی 231
- فروش اقساطی 243
- مقایسه شیوه های اجرایی فروش مرابحی،شرکت مرابحه و فروش اقساطی 247
- اشاره 250
- زمینه های تأمین مالی 250
- 4-اجاره به شرط تملیک 250
- شرایط تأمین مالی 251
- انتقال مالکیت در اجاره به شرط تملیک 254
- مسئولیت مشتری نسبت به مال الاجاره 255
- برخی مباحث فقهی مربوط به استصناع 256
- 5-استصناع 256
- اشاره 256
- صحت قرارداد 256
- ماهیت استصناع 257
- اشاره 258
- 6-معاملات سلف 258
- شرایط تأمین مالی 259
- برخی از مسائل فقهی سلف 261
- امکان خرید سلف از غیر تولیدکننده 262
- عدم امکان فروش کالای سلف پیش از سررسید قرارداد 262
- 7-جعاله 263
- اشاره 263
- امکان وکیل کردن فروشنده سلف به فروش کالا برای بانک 263
- امکان فروش کالای سلف به صورت سلف 263
- شرایط تأمین مالی 264
- زمینه های تأمین مالی 264
- شکل اجرای جعاله های بانکی 266
- اشکالات عملی در اجرای جعاله 267
- شرایط تأمین مالی 268
- زمینه تأمین مالی 268
- اشاره 268
- برخی مسائل فقهی خرید دین 269
- خلاصه 270
- کلمات کلیدی 271
- پرسش 272
- منابع پیشنهادی 272
- موضوعاتی برای پژوهش 272
- اشاره 273
- مفهوم شناسی تأمین مالی مشارکتی 274
- انواع مختلف تأمین مالی مشارکتی 274
- ویژگی های تأمین مالی مشارکتی 275
- نیازسنجی تأمین مالی مشارکتی 276
- عقود مشارکتی در فقه اسلامی 277
- اشاره 277
- اشاره 278
- مشروعیت مضاربه 279
- طبیعت عقد مضاربه 280
- حیطه مشروعیت مضاربه 282
- امین بودن عامل مضاربه 286
- اشاره 290
- انواع شرکت 290
- 2-شرکت 290
- سود و زیان مشارکت 294
- شیوه های تأمین مالی مشارکتی در بانک های اسلامی 297
- خلاصه 322
- کلمات کلیدی 323
- پرسش 324
- منابع پیشنهادی 325
- موضوعاتی برای پژوهش 325
- اشاره 326
- موضوع شناسی اعتبار در حساب جاری متعارف 328
- اشاره 328
- ماهیت فقهی اعتبار در حساب جاری متعارف 329
- نیازسنجی اعتبار در حساب جاری در بانکداری اسلامی 330
- اشاره 331
- شیوه های پیشنهادی مهندسی اعتبار در حساب جاری 331
- 1-اعتبار قرض الحسنه 332
- اشاره 332
- محدودیت ها 333
- مزایا 333
- ارزیابی 333
- اشاره 335
- ارزیابی 336
- اشاره 337
- 3-سرمایه شناور 337
- مدیریت سرمایه در گردش 337
- ارزیابی 338
- مزیت ها 338
- قیمت گذاری سرمایه در گردش 338
- اشاره 339
- 4-مشارکت مدنی 339
- محدودیت ها 339
- روش های تعیین قیمت و تقسیم سود 340
- ارزیابی 341
- 5-خریدوفروش وکالتی 342
- اشاره 342
- 6-خریدوفروش دین(تنزیل) 343
- اشاره 343
- ارزیابی 343
- ارزش فعلی سفته تنزیلی و سود بانک 344
- ارزیابی 345
- بررسی تجربه بانک های اسلامی 347
- پرداخت های کوتاه مدت 349
- خلاصه 352
- کلمات کلیدی 353
- پرسش 353
- منابع پیشنهادی 354
- موضوعاتی برای پژوهش 354
- اشاره 355
- 1-کارت پول 356
- انواع کارت های بانکی 356
- اشاره 356
- اشاره 356
- موضوع شناسی کارت های بانکی 356
- عناصر تشکیل دهنده کارت پول 357
- عناصر کارت اعتباری 359
- اشاره 359
- عواید کارت اعتباری 360
- بازپرداخت بدهی در کارت اعتباری 362
- 1-کارت پول 363
- اشاره 363
- ماهیت حقوقی و فقهی کارت های بانکی 363
- 2-کارت اعتباری 364
- مهندسی کارت های اعتباری اسلامی 367
- اشاره 367
- مزایا 368
- اشاره 368
- ارزیابی 368
- نارسایی ها 369
- اشاره 370
- 2-کارت جعاله پرداخت 370
- اشاره 371
- ارزیابی 371
- 3-کارت خرید نسیه وکالتی 371
- ارزیابی 372
- اشاره 373
- 4-کارت اعتباری خریدوفروش وکالتی 373
- ارزیابی 374
- 5-کارت اعتباری فروش وکالتی 375
- اشاره 375
- مزایا 376
- ارزیابی 376
- اشاره 377
- 6-کارت اعتباری فروش نسیه 377
- مزایا 378
- ارزیابی 378
- اشاره 379
- 7-کارت اعتباری فروش نسیه تنزیلی 379
- مزایا 380
- ارزیابی 380
- تجربه بانک های اسلامی در انتشار کارت بانکی 381
- کلمات کلیدی 385
- خلاصه 385
- موضوعاتی برای پژوهش 386
- پرسش 386
- منابع پیشنهادی 387
- اشاره 388
- اشاره 391
- سازوکارهای تشویقی تجهیز منابع در بانک های متعارف 392
- سازوکارهای تشویقی جذب منابع در بانکداری اسلامی 393
- سازوکارهای عمومی مدیریت تجهیز منابع در بانک های اسلامی 394
- نظارت شرعی 394
- شفافیت و صداقت 396
- سازوکارهای تشویقی جذب سپرده های غیرسرمایه گذاری 397
- الف)تضمین اصل سپرده 397
- اشاره 397
- ب)تسهیلات چک 398
- د)جوایز بانکی 399
- ه)پرداخت تسهیلات 401
- سازوکارهای تشویقی جذب سپرده های سرمایه گذاری 405
- اشاره 405
- الف)تضمین اصل سپرده ها 406
- اشاره 406
- بررسی فقهی تضمین سپرده های سرمایه گذاری 407
- بررسی ضرورت تضمین سپرده سرمایه گذاری 410
- ب)پرداخت سود علی الحساب 412
- ج)ارائه خدمات بانکی 413
- خلاصه 413
- کلمات کلیدی 414
- منابع پیشنهادی 415
- پرسش 415
- موضوعاتی برای پژوهش 415
- اشاره 416
- ریسک های تأمین مالی در بانکداری متعارف و اسلامی 417
- سازوکارهای بازگشت منابع در بانکداری متعارف 420
- اشاره 420
- ب)وثیقه های بانکی و ضمانت 421
- ج)نظارت بر وضع مالی گیرنده 422
- ه)تمدید مدت بدهی 423
- و)زیان دیرکرد 423
- اشاره 424
- سازوکارهای بازگشت منابع در بانک های اسلامی 424
- حکم فقهی جریمه تأخیر 425
- اشاره 425
- مصارف جریمه تأخیر 431
- ج)وثیقه های بانکی 433
- تجربه بانک های اسلامی در مدیریت بازگشت منابع 434
- اشاره 435
- 1-الغای قوانین بهره تأخیر تأدیه قبل از انقلاب 435
- جریمه تأخیر در نظام بانکی جمهوری اسلامی ایران 435
- 5-جواز دریافت خسارت تأخیر تأدیه برای همه طلبکاران 440
- راهبردهای جدید در مدیریت بازگشت منابع 442
- الف)صندوق بیمه دوجانبه 442
- اشاره 442
- ب)ضمانت گروهی 444
- امکان شیوه رتبه بندی اعتباری 445
- خلاصه 446
- پرسش 447
- کلمات کلیدی 447
- منابع پیشنهادی 448
- موضوعاتی برای پژوهش 448
- مقالات 457
4.در مقام اجرا برخی از عقود تأمین مالی مشارکتی در برخی بانک های اسلامی به دلیل تبدیل شدن به قرارداد با بازده ثابت از ماهیت اصلی خود فاصله گرفته اند.
5.در این که آیا می توان تضمین اصل سرمایه را به عهده عامل مضاربه گذاشت،نظرات متفاوتی وجود دارد.
6.تضمین سود در قراردادهای تأمین مالی مشارکتی علاوه بر این که با اقتضای عقود مشارکتی ناسازگار است،مزایای این شیوه تأمین مالی در نظام بانکی اسلامی را از بین می برد.
کلمات کلیدی
مضاربه: قراردادی که در آن بانک سرمایه لازم برای بازرگانی را در اختیار متقاضی(عامل)می گذارد تا در فعالیت های بازرگانی به کار گیرد و سود حاصل بر اساس نسبت مورد توافق تقسیم شود.
مشارکت مدنی: بر اساس این قرارداد بانک قسمتی از سرمایه مورد نیاز در یک فعالیت تولیدی،بازرگانی یا خدماتی را تأمین می کند و به میزان سهم الشرکه خود در آن فعالیت سهیم می شود.
مشارکت حقوقی: در مشارکت حقوقی،بانک به منظور تأمین مالی یک شرکت تولیدی،بازرگانی یا خدماتی،بخشی از سهام آن را خریداری می نماید.
مشارکت کاهنده: قراردادی مشارکتی است که در آن سهم بانک به تدریج به مالکیت شریک دیگر درمی آید.
مزارعه: قراردادی که در آن بانک اراضی مزروعی را که مالک آنها بوده و یا ملکی باشد که به هر عنوان مجاز در تصرف و بهره برداری از آن باشد،طبق