مسئله وحی و پاسخ به شبهات آن صفحه 31

خلاصه سخن این که کلام و قول را می توان بر دو قسم دانست:

1. تکوینیات: در این قسم، نفس فعل همان قول و کلام خدا است که با «کن» تعبیر می شود؛ یعنی خداوند اراده می کند چیزی را ایجاد کند و او ایجاد می شود. حتی لفظ قول و کلام نیز واسطه نیست تا او ایجاد شود؛ بلکه قول و کلام همان فعل خداوند است که می فرماید: (... إِذا قَضی أَمْراً فَإِنَّما یَقُولُ لَهُ کُنْ فَیَکُونُ)؛ 1 چون اراده چیزی کند به او گوید موجود شو، پس موجود می شود.

به همین جهت همه عالم هستی کلمات خداوند است؛ چنان که خداوند می فرماید: (قُلْ لَوْ کانَ الْبَحْرُ مِداداً لِکَلِماتِ رَبِّی لَنَفِدَ الْبَحْرُ قَبْلَ أَنْ تَنْفَدَ کَلِماتُ رَبِّی...)؛ 2 بگو! اگر دریا برای نوشتن کلمات پروردگار من مرکب شود دریا به پایان می رسد و کلمات پروردگار من به پایان نمی رسد.

2. غیر تکوینیات: در این امور حقیقت قول و کلام همان تفهیم و تفهم و ابراز خواسته های درونی است که گاهی به صورت لفظ و گاهی با اشاره یا به صورت های دیگر می باشد.

ج) قصّ و قصص

قصص و مشتقات آن از دیگر واژه هایی است که اغلب درباره مطالب وحی شده به کار رفته و بیشتر در آیات مربوط به داستان های قرآن دیده می شود.

«قصص» (به فتح ق و ص) مفرد و به معنای خبر، (1) سرگذشت و تعقیب و