- سخن مجمع 1
- مقدّمه 4
- اشاره 12
- پیشگفتار 12
- الف: روزه مسافر از دیدگاه قرآن 13
- ب: روزه مسافر از دیدگاه سنّت نبوی 17
- اشاره 19
- دلیل اوّل: 19
- بررسی نظریّۀ قایلین به جواز روزۀ مسافر 19
- نقد استنباط قرآنی: 23
- دلیل دوّم: 27
- اشاره 27
- نقد دلایل حدیثی 32
- دلیل نظریّۀ وجوب افطار در سفر 46
- بررسی و نقد تأویلهای اهل سنّت 59
- چکیدۀ بحث 72
طبق یک احتمال، عمل نماییم، پس آیه مردّد است بین تعیین و اجمال و از متکلّم حکیم، قبیح است که به اجمال سخن گوید، پس باید آیه را بر معنای حقیقی و بدون تأویل حمل نماییم ؛ چرا که اصل همان است و تأویل، ما را دچار اجمال گویی می نماید که اجمال گویی هم قبیح است.
دلیل دوّم:
اشاره
دلیل دیگری که قایلین به نظریّۀ (جواز روزه در سفر) بدان تمسّک جسته اند عبارت: وَأَن تَصُومُواْ خَیْرٌ لَّکُمْ از آیۀ شریفه است؛ به این بیان که این آیه با مخاطبی است که از روزه گرفتن معذور است و در بجاآوردن آن نیز آزاد است که در همان وقت انجام دهد تا بتوان او را با عبارت: وَأَن تَصُومُواْ خَیْرٌ لَّکُمْ مورد خطاب قرار داد و اگر مخاطب، در بجا آوردن روزه آزاد نباشد، معنا ندارد که او را این چنین مورد خطاب قرار داد.
ولی ابن حزم، این استدلال را پاسخ گفته و چنین می نویسد:
(کسی که در مورد مباح بودن روزه در سفر به آیۀ شریفۀ: وَأَن تَصُومُواْ خَیْرٌ لَّکُمْ استناد جسته در واقع گناه کبیره ای مرتکب شده و دروغ فاحشی گفته است؛ چرا که کلام الهی را از جایگاه خود منحرف ساخته (و ما از مثل چنین کاری به خدا پناه می بریم) و این کار، یک عیبی است که هیچ محقّقی بدان راضی نمی شود؛ چون نصّ آیه می گوید: