فرهنگ تعلیم و تربیت اسلامی صفحه 199

عواملی هستند که اقتصاد را به فساد می کشانند. و در واقع، انسان پرورش یافته در مکتب اسلام - که اقتصاد را زمینه ساز شکوفایی استعدادها و ستایش خدا، و یاری خوب برای تقوا می داند - از هرعاملی که اقتصاد خانواده و اجتماع را به سوی انحراف بکشاند پرهیز می کند.

انسانهایی که این چنین تربیت یافته اند، اگرچه زارع، صنعتگر، کارمند، کارگر و یا مهندس و پزشک و... باشند، به تعهّد انسانی خویش پابند بوده، در رشد اقتصاد سالم اجتماع و استقلال اقتصادی خواهند کوشید. بنابراین، اسلام با ساختن چنین افرادی و با تعلیم و تربیت صحیح روش اقتصادی اش را در جامعه پیاده می کند و از فسادی که از ناحیۀ افراد سودجو، حریص و... اقتصاد را تهدید می کند، جلوگیری می نماید. مثلا جلوی مالکیت های نامشروع، از قبیل حیف و میل بیت المال، ربا، قمار و فروش کالاهای نامشروع همچون شراب، آلات قمار، مواد مخدر، و ورود کالاهایی که جز جنبۀ فساد و ابتذال فایده ای ندارد می گیرد.

اسلام دست حاکم شرع را در مورد کسانی که بخواهند ارزشهای معنوی جامعه را به خاطر سودجویی های اقتصادی و غیره زیر پا بگذارند، باز گذاشته تا آنها را به گونه ای که صلاح می داند و تشخیص می دهد تنبیه کند.

تعلیم و تربیت اسلامی در رشد اقتصاد و استقلال اقتصادی و به وجود آوردن اقتصادی سالم در جامعه، نقشی مثبت و بسیار مؤثر دارد. در واقع یک کارگر یا کشاورز، و صنعتگر و هرمسلمانی که در جنبۀ اقتصادی جامعه تلاش می کند، کارش به عنوان عبادت تلقّی می شود، و از آن نه تنها تأمین زندگی خود و اجتماع را می طلبد؛ بلکه نظری بالاتر دارد و آن، خشنود ساختن خداوند متعال است.

چند نکته

آموزشگاههایی که وظیفۀ تعلیم و تربیت اقتصادی را به عهده دارند، باید به نکاتی چند توجّه داشته باشند:

1 - افراد موردنظر را باید به رشته ای جلب کنند که در رشد اقتصادی مؤثر بوده و