فرهنگ تعلیم و تربیت اسلامی صفحه 229

بنابراین، تربیت اسلامی در جهت تهذیب نفس و رشد تقوا و ورع بوده و همین نوع تربیت پایۀ حکومت و سیاست اسلامی قرار گرفته است.

امیر المؤمنین علی علیه السّلام طی نامه ای به مالک اشتر - هنگامی که او را فرماندار مصر قرار داد تا به اصلاح امور مردم و آبادکردن شهرها و دفع دشمنان بپردازد - بیش از هرچیز او را امر به تقوا و ترس از خدا می کنند(1).

از آن جا که تقوا برپایۀ کتاب(قرآن) و سنّت قرار دارد، به شخص، بینش و روشی می دهد که پایبند به کتاب و سنت پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم و ائمّه علیهم السّلام بوده و به آن عمل نماید.

چنانکه امیر المؤمنین علیه السّلام طی خطبه ای به مردم فرمود:

«به خدا سوگند، من رغبتی در خلافت نداشته و علاقمند و مایل به آن نبوده ام؛ ولی شما مرا دعوت به آن نموده و وادار به خلافت کردید و چون خلافت به من رسید، به کتاب خدا و دستوری که برای ما تعیین نموده و ما را به حکم کردن به آن امر فرموده، نظر کرده و متابعت نمودم و به آنچه پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم سنت قرار داده، نگاه نموده، پیروی کردم و در این مورد به اندیشه و فکر شما و غیر شما نیازمند نبودم»(2).

نگاهی چند

1 - نقش تربیت در ثبات حکومت: سیاست آن گاه پایدار می ماند و قوّت می گیرد که هماهنگ با تعلیم و تربیت حرکت کند، زیرا تربیت، خط و روش سیاست را تعیین می کند. سیاست، با رشد تربیت، رشد می یابد و مستحکم می شود و با ضعف آن رو به اضمحلال و نابودی می رود.

یک جامعۀ فاسد که مردم آن قید و بند انسانی ندارند، خواستار حکومتی می گردند که وسایل عیاشی و شهوانی آنها را فراهم آورد. هرچه فساد در جامعه زیاد می شود آن حکومت مستحکم و استوارتر می گردد و حکومت نیز به نوبۀ خود به اشاعۀ فحشا می پردازد و حافظ بی بندوباری می شود. و اگر روزی مردم تصمیم بگیرند که صالح