- اشاره 1
- 1- مفهوم تعلیم و تربیت 1
- تعلیم 2
- تربیت 4
- تزکیه چیست ؟ 6
- موضع تزکیه در تعلیم و تربیت 8
- برتری تزکیه بر تعلیم 11
- 2- اهمیّت و ضرورت تعلیم و تربیت 13
- اشاره 13
- مقصود از ضرورت 14
- اهمیت و ضرورت تعلیم و تربیت در قرآن و روایات 16
- 3- موضوع تعلیم و تربیت 24
- اشاره 24
- مقدمه 25
- آیا انسان قابلیّت تعلیم و تربیت را دارد؟ 27
- فطرت توحیدی و الهی در انسان 28
- انسان موجودی مختار 30
- تکامل انسان در پرتو اختیار 31
- اشاره 36
- 4- هدف تعلیم و تربیت 36
- مقدمه 37
- تعریف هدف 37
- هدف از تعلیم و تربیت 38
- هدف نهایی و برتر تعلیم و تربیت 39
- مقام قرب الهی 42
- آثار قرب به خدا 43
- 5- آیا تعلیم و تربیت بار ارزشی دارد؟ 47
- اشاره 47
- تعریف ارزش 48
- ارزش از دیدگاه علمی 48
- ارزش از دیدگاه فلسفی 49
- ارزش اقتصادی 50
- ذهنی بودن ارزش 50
- ارزش اخلاقی 51
- جستجو در انسان 51
- 6- تعلیم و تربیت و وراثت 1 58
- اشاره 58
- قواعد کلّی در طبیعت 59
- انسان از شمول قوانین مزبور خارج نیست 60
- اتحاد روح و بدن 61
- عوامل وراثت 62
- اجتناب از بعضی وصلتها 68
- دوران بارداری 70
- 7- تعلیم و تربیت و وراثت 2 73
- اشاره 73
- رشد چیست؟ 74
- دورانهای مهّم رشد 74
- مراحل رشد 74
- دورۀ کودکی(از شیرخوارگی تا 7 سالگی) 75
- دوران جنینی 75
- دوران طفولیت 80
- مرحلۀ نوجوانی( 14 سالگی تا 21 سالگی) 83
- مرحله جوانی 86
- اشاره 90
- 8- تعلیم و تربیت و محیط 90
- مقدمه 91
- محیط چیست ؟ 91
- محیط و تمایلات 94
- کودک و محیط 94
- کودک و خانواده 96
- پدر و مادر و عواطف کودک 96
- پدر و مادر و مراقبت از کودک 102
- مراقبت جسمی 104
- مراقبت روحی 105
- 9- تعلیم و تربیت و مدرسه 110
- اشاره 110
- تعریف مدرسه 111
- رسالت و مسؤولیت معلّم در محیط مدرسه 112
- مسؤولیت معلّم در برابر دانش آموز 115
- وظیفۀ دانش آموز در برابر معلّم، مکتب و جامعه 118
- نقش خانواده در مدرسه 124
- نقش مدرسه در خانواده 126
- هماهنگی بین مدرسه و خانواده 128
- 10- تعلیم و تربیت و محیط اجتماعی 130
- اشاره 130
- مقدمه 131
- محیط و شخصیّت 134
- محیط و عادت 138
- اشاره 144
- 11- تعلیم و تربیت و اخلاق 144
- اخلاق چیست ؟ 145
- موضوع اخلاق 145
- نفس انسانی 146
- ملاک ارزش اخلاقی 148
- اشاره 149
- نکتۀ اوّل 149
- چند نکته 149
- نکتۀ دوّم 151
- نکتۀ سوّم 151
- نکتۀ چهارم 152
- تأثیر تعلیم و تربیت در اخلاق 155
- 12- تعلیم و تربیت و نفس 160
- اشاره 160
- هدف از معرفت نفس 161
- بحثی کوتاه در شناخت نفس 161
- طریق اصلاح نفس 165
- عبادت، یا راه تقرّب به خدا 168
- 13- تعلیم و تربیت و جهاد 171
- اشاره 171
- فلسفۀ وجود ارتش 172
- تعلیم و تربیت ارتش 175
- تعلیم و تربیت جنگی 178
- آموزش اسلحه 179
- آموزش تاکتیکهای جنگی 180
- آموزش کسب اطلاعات از دشمن 182
- تأثیر تعلیم و تربیت در جهاد 183
- فلسفۀ جهاد 187
- 14- تعلیم و تربیت و اقتصاد 191
- اشاره 191
- مفهوم اقتصاد 192
- هدف اسلام از به وجود آوردن روش اقتصادی 193
- نقش تعلیم و تربیت در اقتصاد 194
- تأثیر تعلیم و تربیت بر اقتصاد 197
- چند نکته 199
- بهترین سرمایه گذاری برای تعلیم و تربیت 201
- فقر اقتصادی و تأثیر آن در تعلیم و تربیت 205
- اشاره 209
- 15- تعلیم و تربیت و فرهنگ 209
- فرهنگ در لغت و اصطلاح 210
- فرهنگ اسلامی 211
- تعلیم و تربیت و میراثهای فرهنگی 213
- نقش تعلیم و تربیت در توسعۀ فرهنگ 218
- اشاره 223
- 16- تعلیم و تربیت و سیاست 223
- هدف در سیاست اسلامی(الهی) 224
- تعریف سیاست 224
- شروع رشد سیاسی 226
- نقش تربیت در تشکیل حکومت 228
- نگاهی چند 229
- چه اشخاصی می توانند حاکم شوند؟ 233
- نقش حکومت در تربیت 233
- وظایف حاکم و زمامدار 235
- آراستن مردم به زیورهای اخلاقی 236
- پیراستن بدیها از جامعه 237
- 17- تعلیم و تربیت و کارگزاران 240
- اشاره 240
- مقدمه 241
- جایگاه کارگزاران در نظام حاکم 241
- جایگاه خاص کارگزاران در نظام اسلامی 242
- نقش کارگزاران در اصلاح جامعه 243
- روش تربیت کارگزاران 251
- آموزش عام اخلاقی تربیتی 251
- آموزش خاص اخلاقی تربیتی 252
- آموزش خاص مسائل اداری 253
- چه کسی مسئول تربیت کارگزاران است ؟ 254
- اشاره 256
- 18- تعلیم و تربیت و زن 256
- مقدّمه: 257
- موقعیت تکوینی زن 257
- بیان یک قانون 257
- مسئولیت زن در برابر خود 260
- مسئولیت تربیتی اخلاقی زن قبل از ازدواج 260
- مسئولیت در برابر دیگران 262
- مسئولیت تربیتی اخلاقی زن هنگام ازدواج 263
- اولین وظیفه 266
- حسن تبعّل 267
- دومین وظیفه زن 272
- وظیفه زن در ساختار کودک 272
- تغذیه حلال 273
- اشاره 275
- 19- تعلیم و تربیت و بلوغ 275
- مفهوم بلوغ 276
- مقدمه 276
- بهره گیری از بلوغ 277
- بلوغ فکری و علمی 281
- بلوغ در شخصیت انسانی 286
- چگونگی وصول به بلوغ شخصیت انسانی 286
- بلوغ جنسی 289
- بلوغ اقتصادی 293
- بلوغ سیاسی 296
- اشاره 299
- 20- تعلیم و تربیت وظیفه ای همگانی 299
- حقیقت وظیفه چیست ؟ 300
- مقدمه: 300
- منظور از همگان چه کسانی هستند؟ 302
- اهمیت تعلیم و تربیت برای خود 305
- تعلیم و تربیت برای خود 305
- بعد فردی و تربیت برای خود 306
- بعد اجتماعی تعلیم و تربیت برای خود 309
- سخنی مشترک در مورد وظیفه گروههای فوق 311
- تعلیم و تربیت برای همه 311
- مسؤولیت برنامه ریزی در امر تعلیم و تربیت برای همه 313
- مسؤولیت گروه فراهم آورنده امکانات مادّی 316
- گروهی که باید بیاموزند 319
- گروهی که توانایی آموزش دادن را دارند 319
- فهرست 320
اخلاق عمل به قانون و عمل نظام حاکم را تشکیل می دهد. به عبارت دیگر نحوه دید یک نظام به هستی، جهان، انسان، دنیا، زندگی و... تعیین کننده جایگاه خاص کارگزاران آن نظام است. در نظام اسلامی کارگزاران از جایگاه ویژه ای برخوردارند، که قید«اسلامی» مشخّص و مبیّن آن است.
قید اسلامی بیانگر چگونگی جایگاه خاص کارگزاران در نظام اسلامی است.
مفهوم«اسلام» مشخص می کند که آنان به اصول و فروع مکتب معتقدند، و بینشی توحیدی نسبت به خدا، رسول صلّی اللّه علیه و آله و سلّم و صاحبان امر علیهم السّلام دارند(1) و چنانچه کارگزاری از این بینش برخوردار نباشد. لکن باید طبق ضوابط حکومتی، ملزم به رعایت اصول و قوانین اسلامی در محدوده مسئوولیت و وظیفه اجتماعی خویش باشد.
کارگزاران وقتی موفّق به نشان دادن فرهنگ اسلامی در گفتار، رفتار و نوع برخورد با مراجعین و... هستند که در شعاع تعلیم و تربیت صحیح از نفس و روحی مزیّن به صفات انسانی(عدل، انصاف، احسان، عزّت، شرف و بندگی خدا) برخوردار باشد.
جایگاه خاص جهت جایگاه عام کارگزاران اسلامی را روشن ساخته، و او را آماده می سازد تا از روی عدل و انصاف به جامعه و ملّت خدمت نماید و در مقام خدمت به مردم، کارش را وسیله نشر اخلاق اسلامی و کمال الهی نفس نیز قرار دهد. او با حفظ جایگاه خاص که طالب قرب خداست فرهنگ نظام اسلامی را در اداره اش به واسطه اعمال انسانی و اخلاقی به رجوع کنندگان ارائه می دهد. در عبارتی کوتاه کارگزار واقعی نظام اسلامی کسی است که جایگاه عام او هماهنگ با جایگاه خاص اسلامی او باشد.
نقش کارگزاران در اصلاح جامعه
دو گروه در جامعه نقش محوری و کلیدی دارند به نحوی که فساد و اصلاح آنها سبب فساد و اصلاح مردم است.
رسول گرامی اسلام حضرت محمد صلّی اللّه علیه و آله و سلّم فرمود: اصلاح جامعه وابسته به اصلاح دو گروه است:
1- (1) - أَطِیعُوا اللّهَ وَ أَطِیعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِی الْأَمْرِ مِنْکُمْ.