فرهنگ تعلیم و تربیت اسلامی صفحه 289

عاقل کسی است که از خواسته نفسانی اش کناره می گیرد و دنیایش را به آخرتش نمی فروشد. و نیز فرمود: العاقل من تورّع عن الذنوب و تنزّه عن العیوب(1): عاقل کسی است که از گناهان پرهیز کرده و منزّه از عیبها باشد.

و نیز فرمود: العاقل من لا یضیع له نفسا فیما لا ینفعه و لا یقتنی ما لا یصحبه(2):

عاقل کسی است که در آنچه به او سود نرساند، نفسش را برای آن ضایع نسازد و آنچه در آخرت همراه با او نیست ذخیره نسازد. بالعقل تنال الخیرات(3): وسیله رسیدن به خیرات و خوبیها عقل است.

برنامه ریزی جهت کیفیت تعلیم و تربیت و چگونگی مواد تعلیمی و تربیتی یکی از وظایف مهمّ نظام آموزشی کشور است. برای تحقّق این امر گروههای رشد یافته و محقّقی لازم است تا با بررسی محقّقانه و مخلصانه خود به تهیّه برنامه هایی موفّق شوند که نوجوانان و جوانان را به بلوغ شخصیت انسانی برساند. و در نهایت نظام اسلامی نیز با تکیه بر مردانی پاک و مخلص به انجام وظیفه بپردازد.

خلاصه این که راه وصول به بلوغ شخصیت انسانی تعلیم و تربیتی است که به شکوفایی عقل منتهی شود.

بلوغ جنسی

آدمی برای رسیدن به بلوغ جنسی احتیاج به تعلیم و تربیت ندارد، زیرا غریزه ای است در مرتبه حیوانی نفس، که در سنّی خاص آشکار می شود. شاید بتوان گفت که أهمّ حکمت وجود این غریزه در انسان و هرحیوانی، بقاء نوع است. با پیدایش و نمایان شدن غریزه جنسی در انسان، مسئولیتهایی در ابعاد مختلف او را احاطه می کند که اگر آگاهی قبلی از آنها و کیفیت به انجام رساندن آنها نباشد، هجوم اضطرابها، تردید و شک در عقاید و... حتمی خواهد بود.

1- (1) . شرح غرر، ج 2، ص 36، ش 1737.
2- (2) . شرح غرر، ج 2، ص 155، ش 2163.
3- (3) . شرح غرر، ج 3، ص 205، ش 4212.