فرهنگ تعلیم و تربیت اسلامی صفحه 38

هدف از تعلیم و تربیت

در تعلیم و تربیت اسلامی، دو نوع هدف وجود دارد:

1. هدفهای مقدّماتی

2. هدف نهایی و برتر

هدفهای مقدّماتی هدفهایی است که در ابعاد فردی و اجتماعی، زمینه ساز دستیابی انسان به هدف نهایی و برتر است؛ و هدف نهایی و برتر، همان وصول به مقام قرب الهی و لقاء اللّه است.

اهداف مقدماتی را نیز می توان به:

الف) اهداف مقدّماتی عالی،

ب) اهداف مقدّماتی متوسّط،

ج) اهداف مقدّماتی دانی

تقسیم کرد؛ و ملاک شناخت این مراتب و امتیاز آنها از یکدیگر، وجود انسان است، زیرا انسان ترکیبی از جسم و روح می باشد. پس، آنچه فقط به بعد روحی و معنوی انسان ارتباط داشته و در جهت پرورش و اصلاح روح و حفظ حیات معنوی باشد، از اهداف عالی تعلیم و تربیت محسوب می شود. و آنچه صرفا در ارتباط با جنبۀ مادّی و در جهت مصالح جسم و تقویت حیات مادّی انسان باشد، از اهداف دانی تعلیم و تربیت به شمار می رود، و هرچه به هردو بعد جسم و روح مربوط شود، از اهداف متوسّط تعلیم و تربیت می باشد.

جهت توضیح بیشتر نمونه هایی از اهداف فوق، ذکر می شود:

مثلا، شناخت دین، شناخت انسان و ارزشهای اخلاقی، عبادت، ایمان به پیامبران، اعتقاد به امامت و ولایت، ایمان به غیب و آخرت، انتظار فرج و ظهور حضرت مهدی ارواحنا فداه، و..... از اهداف مقدماتی عالی است.

عدالت اجتماعی، ایجاد رابطۀ صحیح با طبیعت و افراد و جامعه، تعدیل غرایز، کوشش در رفع نیازهای اقتصادی، فرهنگی، بهداشتی، نظامی جامعه، تشکیل خانواده، پرورش صحیح کودکان، صلۀ رحم، همکاری و اهتمام در امور برادران دینی و..... از