فرهنگ تعلیم و تربیت اسلامی صفحه 48

تعریف ارزش

دیدگاههای مختلفی در مورد ارزش وجود دارد؛ بعضی آن را از نظر علمی، گروهی از دید فلسفی و برخی نیز از چشم انداز اقتصادی، اخلاقی و ذهنی تفسیر کرده اند.

ارزش از دیدگاه علمی

علم گرایان که همۀ مسائل را از پشت عینک علم بررسی می کنند، ارزش را نیز از این دید تفسیر کرده اند؛ آنان معتقدند: ارزش از علم زاییده می شود؛ به عبارت دیگر، علم ارزش را می زاید. و مقصودشان از علم در این جا، علم تجربی است که پرده از ظاهر مادّه و مادیات برمی دارد(1) و واقعیت هایی را کشف می کند. می گویند: علم با کشف حقیقی خود واقعیت هستی را نشان می دهد و انسان باید آنچنان عمل کند که علم به او می گوید، نه آنچه در فطرت و نهاد باطنی او است.

واقعیت«چگونه هست و چگونه نیست به عهدۀ علم است، و چه باید کرد و چه نباید کرد به عهدۀ اخلاق(2)». هانری می گوید:

«در علم فیزیک به سؤالاتی می توان پاسخ داد که اوّل آنها لفظ«چگونه» باشد و به اغلب سؤالاتی که در آنها لفظ«چرا» باشد، علم فیزیک نمی تواند جواب بدهد؛ مثلا، جواب سؤال«چگونه دو جسم همدیگر را جذب می کنند؟» را قانون جاذبۀ نیوتن به خوبی داده؛ ولی جواب سؤال«چرا دو جسم همدیگر را جذب می کنند؟» داده نشده