فرهنگ تعلیم و تربیت اسلامی صفحه 80

نیازمند به آن است. آزردن روح او به جهت یک کار کوچک، عواقب وخیمی به دنبال خواهد داشت. محبّت و عاطفه، عامل لازمی است که می تواند جلوی هرگونه خطای کودک را بگیرد و او را انسانی با شخصیت بارآورد.

دوران طفولیت

در این جا به مرحلۀ سوم رشد که از هفت سالگی شروع شده و به چهارده سالگی ختم می شود، می پردازیم.

در سن هفت سالگی کودک با بسیاری از خویشاوندان و غیر آنها آشنا گشته و بسیاری از مسائل را می فهمد و تشخیص می دهد. او در این سن به طور کنجکاوانه به مسائل می نگرد. قلب او برای پذیرش هرعقیده ای آماده است. در این مرحله نقش پدر و مادر باید عوض شده، در این مرحله بیش از پیش باید تربیت طفل مورد توجه و دقت قرار گیرد. و اگر به او توجه نشده، اعمال و رفت وآمدش تحت نظارت نباشد و علاوه بر این، مورد احترام بزرگان هم قرار نگیرد، حالت بدبینی در او ایجاد شده، به انحراف کشیده خواهد شد. انسان فطرتا حس انتقامجویی دارد و از سوی دیگر در برابر احترام دیگران خاضع شده، عاطفه و محبت نشان می دهد. اگر به رشد فطری و عاطفی طفل توجه شود و مورد احترام قرار گیرد و خطاهای او به صورت صحیح گوشزد و برطرف گردد، تواضع نشان خواهد داد. او از نظر رشد بدنی و فکری به حدی از کمال رسیده و قابلیت دارد خوب و بد را بفهمد و دربارۀ آن فکر کند، لذا گذاشتن برنامۀ تربیتی برای او مفید و مؤثر است. کودک در این سن می تواند درک کند که این برنامه برای چیست و چه فوایدی برای او دارد. لذا خود را آمادۀ بهره وری از آن می کند.

این که امام صادق علیه السّلام می فرماید: «دع إبنک یلعب سبع سنین و یؤدّب سبعا...(1)»؛ به احتمال زیاد ناظر به برنامه ریزی در مرحلۀ دوم بعد از تولد می باشد. همچنین فرمایش رسول گرامی اسلام صلّی اللّه علیه و آله و سلّم که: «الولد سیّد سبع سنین و عبد سبع