اصلاح الگوی مصرف از نگاه اسلام صفحه 108

است و میانه­روی، موجب توانگری.»

این اثر، در عرصه ملّی نیز نمود دارد. مردم جامعه­ای که از حدّ میانه روی خارج شده و در مصرف کالاها و امکانات زیاده روی می­کنند -به ویژه در کشور­های عقب نگاه داشته شده- به فقر و عقب ماندگی دچار شده و دست کم از پیشرفت باز می­مانند. عقب ماندگی اقتصادی، به دنبال خود، وابستگی علمی، فرهنگی و سیاسی را نیز درپی خواهد داشت.

در روایتی دیگر و در تعبیری جامع امام باقر علیه السلام چنین فرموده اند:

«ماخیرَ فی رجلٍ لایقتصد فی معیشته مایصلح، لا لدنیاه ولا لآخرته:(1) مردی که در گذران زندگی خود، راه میانه را نپوید، خیری در او نیست. او هیچ گاه، نه در دنیا و نه در آخرتش، سامان نگیرد.»

2. سلامت جسم و جان

میانه روی، به ویژه در مصرف مواد خوراکی، ضامن سلامتی جسم و جان فرد است، زیرا زیاده روی در آن، عامل بسیاری از بیماریهاست(2) و تأثیراتی منفی بر جان و روان آدمی می نهد، چنان که تفریط در این امر نیز سبب سوء تغذیه، ضعف و بیماری خواهد بود. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله می فرمایند:

«إیّاکم وفضول المطعم، فإنّه یسمّ القلب بالقسوه، ویبطئ بالجوارح عن الطاعه، ویصمّ الهمم عن سماع الموعظه:(3) از پرخوری بپرهیزید، که آن، سنگدلی می آورد و اعضای بدن را در اطاعت تنبل می سازد و گوش همت آدمی را از شنیدن پند کر می سازد.»

نیز امام علی علیه السلام می فرمایند:

«من اقتصر فی أکله، کثرت صحّته وصلحت فکرته:(4) هرکه اندازه خورَد،

1- . شیخ طوسی، تهذیب الأحکام، ج7، ص236.
2- . نک: صادق عبدالرضا علی، القرآن والطب الحدیث، صص110- 115.
3- . علاّمه مجلسی، بحار الأنوار، ج100، ص27.
4- . تمیمی آمدی، عبد الواحد، غرر الحکم، ص320.