اصلاح الگوی مصرف از نگاه اسلام صفحه 13

2. مصرف گرایی؛ الگوی زندگی در عصر حاضر

اشاره

با ظهور مدرنیسم و تحول در نگرش انسان غربی و گسترش تکنولوژی نوین، سبک جدیدی از زندگی پدید آمد که بر نگاه غیر دینی از انسان، هستی و سعادت او بنا شده است.

ابتدا تصور می شد روشهای نوین زندگی در دنیای مدرن می تواند آسایش و خوشبختی را برای بشر به ارمغان آورد. امّا به تدریج آثار و پی آمدهای ناگوار آن پدیدار گشت و نشانه های بحران ناشی از تغییر نگرش و رفتار انسان غربی در عرصه های مختلف رخ نمود.

سبک نوین زندگی در دنیای مدرن به شدت با نوع و چگونگی مصرف افراد جامعه مدرن درآمیخته است و مصرفْ دیگر یک پدیده صرفاً اقتصادی ساده برای رفع نیازهای واقعی زیستی نیست. یعنی مفهوم ابتدایی مصرف که مبتنی بر رفع نیازهای ضروری بود دگرگون شده و معیاری برای نشان دادن هویت و ارزشها و پایگاه اجتماعی افراد گردیده است. مصرف در دنیای جدید چنان ارزش و اهمیتی دارد که همه اعمال اجتماعی، ارزشهای فرهنگی، ایده ها، آرزوها و هویت ها در رابطه با مصرف تعریف می شوند و جهت می یابند. از این رو انسان در جهان کنونی ناخواسته در یک میدان مسابقه بی پایان مصرف واقع شده است و ناگزیر است برای کسب جایگاه بهتر در هِرم تشَخّص اجتماعی بی مهابا مصرف کند و حتی بسیاری از افراد با تحمل فشارهای روحی، روانی و اقتصادی، برای متمدن نشان دادن خود به خرید و مصرف کالاهای متنوع و مدرن، روی می آورند.

بدون شک مصرف یکی از ارکان نظام اقتصادی غرب و ضرورت حتمی توسعه به شیوه غربی آن است. در واقع نظام سرمایه داری حاکم در کشورهای صنعتی بر اصل انباشت هر چه بیشتر ثروت و سود اقتصادی استوار بوده و هست و این میسر نیست مگر با مصرف مداوم مردم این کشورها. اگر کالاهای تولید شده مصرف نشود امکان