اصلاح الگوی مصرف از نگاه اسلام صفحه 173

اختصاص یافته است که در فصل بعدی به برخی از آنها و نیز روایات مربوطه، اشاره خواهد شد.

یادکردنی است نتیجه بسیاری از اصول یادشده، زمینه را برای انفاق، فراهم می سازد. برای نمونه، رعایت حدّ میانه و پرهیز از زیاده روی در مصرف، در کنار روحیه قناعت و ساده زیستی، صرفه جویی در مصرف کالاها و امکانات را موجب می گردد و زمینه مشارکت بیشتر در انفاق مالی را مهیّا می کند.

نکته دیگر آن که در بینش اسلامی، هزینه کردن مازاد درآمد در کارهای خیر و کمک به محرومان، در قالب اصل «نیاز» قرار می گیرد. چه، نیازهای انسان، گاه دنیوی است و گاه در آینده و اخروی. پاداش انفاق در راه خدا، از نیازهای اخروی به شمار می رود. ضمن آن که انفاق، در عین حال که گونه ای از مصرف است، توزیع مجدّد امکانات به نفع محرومان نیز می باشد.

نیک روشن است در مورد کمک مالی به محرومان، اولویت ها بایستی رعایت گردد. چنان که پیشتر گذشت.

ط) توجه به متغیّرها (سنّ، جسم، جغرافیا و...)

اشاره

در کنار اصول فراگیر پیش گفته، متغیّرهایی نیز وجود دارد که در تعیین مقدار و نوع مصرف تأثیر دارد و در آموزه­های دینی مورد توجه قرار گرفته است.

یک. سنّ و سال

نیک روشن است که نیازهای آدمی، به تناسب سنّ و سال او دستخوش دگرگونی می­شود و از این روی، الگوی مصرف نیز در سنین مختلف، تفاوت­هایی پیدا خواهد کرد. در روایات، به این نکته توجه شده است. برای نمونه:

امام رضا علیه السلام فرمود: