اصلاح الگوی مصرف از نگاه اسلام صفحه 175

بنابراین، جمود بر نوع و مقدار خاصی از مصرف، که در زمان معصومان رایج بوده و ناشی از نیازهای برخاسته از آب و هوا و مناطق جغرافیایی ویژه بوده است، روا نیست.

سه. داخل و بیرون خانه (حریم خصوصی و عمومی)

نوع پوشش، زینت و آرایش، از دیدگاه آموزه­های دینی، در داخل خانه و حریم خصوصی افراد، با بیرون از خانه و حریم عمومی، تفاوت می­یابد. این تفاوت از آن روست که از یکسوی، آبرو و شخصیت اجتماعی آدمی باید حفظ شود و ظاهر ناآراسته و پوشش نامناسب، آن را مخدوش می­سازد. بدین جهت در سیره امام رضا علیه السلام -که پیشتر یاد کردیم- آمده است: «آن حضرت...روی حصیر... و گلیم می نشست... امّا وقتی میان مردم حضور می یافت، خود را برای آنان می آراست.»(1) و از دیگر سوی، نوع آرایش نباید در حدّی افراطی و زننده باشد که فرهنگ مُدپرستی را ترویج نموده یا تحریک کننده باشد. و این گونه است که -برای نمونه- برآرایش و آراستگی زن و شوهر برای یکدیگر در داخل خانه و حریم خصوصی تأکید می شود.(2) و در مقابل از آرایش­ها و پوشش­های تحریک کننده در سطح جامعه، نهی می­گردد.(3) چنان که در فصل بعدی به تفصیل خواهد آمد.

چهار. زمان های ویژه

در زمان­های ویژه، همچون اعیاد و جشن­های مذهبی یا ملّی، شایسته است تنوع و گشایشی در مصرف ایجاد گردد و از نظر چند و چون خوراک، پوشاک و احیاناً خرید شیرینی و مانند آن با زمان­های دیگر تفاوت وجود داشته باشد. امام صادق علیه السلام درباره وظایف شوهر در تأمین نیازمندی­های خانواده فرموده­اند:

1- . نک: شیخ صدوق، عیون اخبار الرضا علیه السلام، ج2، ص178.
2- . نک: شیخ حرّ عاملی، وسائل الشیعه، ج14، صص118و 183.
3- . نک: نور(24)، آیه31