اصلاح الگوی مصرف از نگاه اسلام صفحه 183

یادآوری آتش دوزخ نیز، معروف است.(1)

چهار. پرهیز از بخشش بی حساب بیت المال

نکته دیگر آن است که مدیران و مسئولان حکومتی، به هیچ روی حق ندارند خارج از ضوابط و مقررات، بخشی از بیت المال را به کسی ببخشند و از اموال عمومی به این و آن بدهند.

این گونه بذل و بخشش­ها، در روایات، نوعی خیانت به شمار رفته و ممنوع دانسته شده است. امام علی علیه السلام فرمود:

«بخششِ حکمرانان از اموال مسلمانان، بیدادگری و خیانت است.»

ایشان، خطاب به عبدالله بن زَمعه، یکی از شیعیان خود، به مناسبت آن که در دوران خلافتش، از او مالی طلب کرده بود، فرمود:

«این مال، نه از آنِ من است و نه تو؛ بلکه دارایی مسلمانان است که به نیروی شمشیرهایشان به دست آمده است. پس اگر تو در نبردشان با آنان همراه بوده­ای، همانند ایشان بهره می­بَری و گرنه دستاورد ایشان جز برای خود آنان نیست.»(2)

همچنین، روایت شده که حضرت علی علیه السلام به تقسیم مال میان مسلمانان نشست. مردی بس سالخورده، نزد او ایستاد و گفت:

«ای امیرمؤمنان علیه السلام ! همان گونه که می­بینی، من پیری سالخورده­ام و بنده­ای هستم که به تقسیط آزاد شده؛ پس، از این مال، مرا یاری ده.

حضرت فرمود: به خدا سوگند! این، نه دست رنج من است و نه میراثم از پدر؛ بلکه امانتی است که به من سپرده شده و آن را به اهلش می­رسانم. با این حال، بنشین! پس وی نشست. مردم گرداگرد امیرمؤمنان علیه السلام بودند. پیرمرد به ایشان نگریست و گفت: خدای رحمت کند کسی را که به پیری سال خورده و گران­بار کمک کند!