اصلاح الگوی مصرف از نگاه اسلام صفحه 201

صادق علیه السلام فرمود:

«کُلْ یوماً بلحم ویوماً بلبن ویوماً بشیئ آخر:(1) یک روز گوشت، روز دیگر شیر، و روز دیگر چیزی دیگر بخور.»

همچنین فرمود:

«لیس فیما أصلح البدن إسرافٌ... قلت: فما الإقتار؟ قال: أکل الخبز والملح وأنت تقدر علی غیره. قلت: فما القصد؟ قال: الخبز واللحم واللبن والخلّ والسمن، مرّه هذا ومرّه هذا:(2) در [مصرفِ] آنچه برای بدن مفید است، اسرافی نیست... [راوی گوید:] گفتم: سختگیری چیست؟ فرمود: خوردن نان و نمک، در حالی که توان مصرف غیر آن را داری. گفتم: میانه روی چیست؟ فرمود: [خوردن گه گاهی] نان و گوشت و شیر و سرکه و روغن.»

ج) نقش زمان و شرایط محیطی در نوع تغذیه

نیک روشن است که نوع تغذیه در زمان­ها، مکان­ها و شرایط مختلف، تفاوت دارد و به طور طبیعی، ممکن است یک نوع غذا و خوراکی که برای اهل یک منطقه مفید و مناسب باشد، برای مردم منطقه­ای دیگر لزوماً چنین نباشد. این تفاوت، همچنین به مزاج افراد و نیز، تأثیر و تأثر مواد غذایی بر یکدیگر نیز، بستگی دارد. بدین جهت، برخی از روایاتی که در مورد مفید بودن غذا یا میوه­ای خاص وارد شده، ممکن است ناظر به نوع تغذیه، آب و هوا و شرایط فردی و محیطی آن روزگار باشد.

برای نمونه، در مورد شکر، از امام صادق علیه السلام چنین نقل شده:

«لئن کان الجبن یضّر من کلّ شیئ و لاینفع، فان السکر ینفع من کل شیئ و لایضرّ من شیئ:(3) اگر پنیر، به طور کامل زیانبار است و سودی ندارد، در مقابل شکر، کاملا سودمند بوده ضرری ندارد.»

1- . برقی، احمد بن محمّد بن خالد، محاسن، ج2، ص470.
2- . شیخ کلینی، الکافی، ج4، ص53.
3- . همان، ج6، ص333.