اصلاح الگوی مصرف از نگاه اسلام صفحه 203

دیگر آب و هواها، مجاز نیست، بخشی دیگر را امام علیه السلام با توجه به طبع پرسش کننده فرموده است و ازآن، تجاوز نمی­کند. بخشی نیز، ساخته دست مخالفان یا از سر خطای راوی و یا گزارش بخشی ناقص از سخن امام علیه السلام می­باشد.»(1)

این سخن، در مورد پاره­ای از غذاها نیز، صادق است.

د) مقدار تغذیه

اشاره

بر اساس آموزه­های دینی، مقدار تغذیه بر اساس معیار «نیاز» تعیین می­گردد: هر فرد برای آن که زنده، سالم و کارآمد باشد، نیازمند مقدار مناسبی غذا، میوه، سبزی و نوشیدنی هاست. روشن است نیاز افراد در سنین مختلف و شرایط جسمی وکاری گوناگون، تفاوت می­یابد و هیچ کس نباید خود را با دیگران بسنجد. ما در فصل پیشین، به تفصیل در باره «نیاز» سخن گفته­ایم. از سوی دیگر، در تأمین نیاز، بایستی میانه­روی رعایت گردد. چه، تمامی خوراکی­ها، حتّی آنها که خواص و فوائد فراوانی دارند، زمانی که بیش از حدّ مصرف شوند، برای بدن زیان بار خواهند بود. بدین جهت، روایات فراوانی، از پرخوری و خوردن در حال سیری و بی نیازی، منع کرده­اند. «وَکُلُوا وَاشْرَبُوا وَلاتُسْرِفُوا: »(2) نهی از اسراف در این آیه -به مفهوم گسترده اش- شامل هرگونه زیاده روی در مصرف و پرخوری، و هدر دادن مواد غذایی می شود(3). در روایات نیز پرخوری و اسراف در خوردن، نکوهش شده است: امام صادق علیه السلام فرمود:

«إنّ الله عزّوجل یبغض کثره الأکل:(4) خداوند پرخوری را ناخوش می­دارد.»

نیز امام امیرمؤمنان علیه السلام فرمود:

«لاتجلس علی الطعام إلاّ وانت جائع، ولاتقم عن الطعام إلاّ وانت تشتهیه:(5) بر

1- . نک: شیخ صدوق، اعتقادات، ص115.
2- . اعراف(7)، آیه31: «بخورید و بیاشامید [ولی] زیاده روی مکنید».
3- . نک: شیخ طوسی، التبیان، ج4، ص386؛ محمّد رشید رضا، تفسیر المنار، ج8، صص384- 385.
4- . شیخ کلینی، الکافی، ج6، ص269.
5- . شیخ صدوق، خصال، ص229.